Сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра за першы летні месяц 2020 года склала +19,6°С, што вышэй за кліматычную норму на 3,2°С. Станоўчая анамалія тэмпературы распаўсюдзілася па ўсёй тэрыторыі краіны. Сярэдняя тэмпература паветра ўсіх трох дэкад перавышала кліматычную норму. Найбольш цёплымі выдаліся другая і трэцяя дэкады, сярэдняя тэмпература паветра якіх перавысіла кліматычную норму на 4,7 і 4,0°С адпаведна. Тэмпература паветра ў першай дэкадзе была на 1,1ºС вышэй за норму. За месяц у сярэднім па рэспубліцы выпала 104,2 мм ападкаў, што склала 129% кліматычнай нормы . Больш за ўсё ападкаў выпала на тэрыторыі Віцебскай вобласці – у сярэднім па вобласці 129,6мм (146% кліматычнай нормы). Найменшая колькасць ападкаў выпала на тэрыторыі Гомельскай вобласці – у сярэднім па вобласці 78,6мм (102% кліматычнай нормы). На працягу першых двух дэкадаў чэрвеня ў сярэднім па краіне адзначаўся залішняя рэжым увільгатнення: выпала 131% і 158% дэкаднай нормы адпаведна. У трэцяй дэкадзе рэжым увільгатнення быў блізкі да звычайнага (выпала 99% нормы ападкаў за дэкаду). У чэрвені на большасці рэк краіны пераважаў рост узроўняў вады, абумоўлены выпадзеннем ападкаў. У сувязі з чым на Дняпры, Сожы і Прыпяці развіліся дажджавыя паводкі, вышынёй ад 70 см да 170 см над предподъемным узроўнем. Максімальныя ўзроўні вады дажджавой паводкі на Сожы перавысілі максімумы вясновай паводкі. У выніку павышэння ўзроўняў вады на Віліі каля в.Сцешыцы і прытоку Сожа ракі Остер, вада выйшла на пойму, а на Дняпры ў г.Магілёў, Бярэзіне ў г.Бабруйск і Сожы ў г.Крычаў на непрацяглы час паляпшаліся ўмовы для працы рачнога транспарту. Воднасць Заходняй Дзвіны, Нёмана, Віліі, Заходняга Буга, Бярэзіны, Дняпра на ўчастку Жлобін – Рэчыца і Сожа ў г.Гомель блізкая да звычайнай для гэтага перыяду года . Больш за норму на 40-60% воднасць Дняпра на ўчастку Орша-Магілёў і на 70-140% воднасць Сожа на ўчастку Крычаў-Слаўгарад. Воднасць Прыпяці ў два разы менш звычайнай для чэрвеня месяца. Сярэднямесячная тэмпература вады ў рэках і вадаёмах у чэрвені склала 17-22°С, што блізка да звычайнай для гэтага перыяду года.

Першыя метэаралагічныя назіранні ў Магілёве былі арганізаваныя з 1808 года, у Віцебску - з канца 1809 года , у Брэсце - з 1834 года , у Бабруйску і Свіслачы - з 1836 года , у Гродне - з 1837 года , у Горках - з 1841 года , у Мінску - з 1846 года. Да 1914 года ў Беларусі дзейнічала 27 метэаралагічных станцый, 65 дажджамерных і 63 вадамерных пастоў, якія належаць розным ведамствам. 2 чэрвеня 1923 года было прынята рашэнне аб неабходнасці арганізацыі ў БССР уласнай сеткі метэаралагічных назіранняў. У склад створанай сеткі планавалася ўключыць і дзеючую сетку метэастанцый і пастоў – 7 станцый II разраду і 2 станцыі III разраду. З 1 ліпеня 1924 года пачало сваю працу метэаралагічнае Бюро пры дасведчаным аддзеле Наркамзема. Першачарговай задачай Метэабюро было забеспячэнне кіраўніцтва і нармальнай дзейнасці сеткі, наяўных уласных і ведамасных гідраметэаралагічных падраздзяленняў БССР, збор і апрацоўка атрыманых матэрыялаў, давядзенне неабходнай гідраметэаралагічнай інфармацыі да зацікаўленых ведамстваў і арганізацый, распрацоўка навукова абгрунтаванай сеткі станцый і пастоў. Загадчыкам Метеабюро быў прызначаны прафесар Н.П.Мышкін. 1 ліпеня 1924 года можна лічыць датай утварэння гідраметэаралагічнай службы Беларусі. Больш падрабязна з гісторыяй Белгідрамета можна азнаёміцца ў раздзеле Гісторыя .

 У сувязі з заявай Выканаўчага сакратара кіраўніка падрыхтоўчай камісіі Арганізацыі па дамове аб усёабдымнай забароне ядзерных выпрабаванняў (АДУЗЯВ) Лассіна Зербо, які апублікаваў 26 чэрвеня ў Twitter інфармацыю аб тым, што 22-23 чэрвеня 2020 года станцыя маніторынгу ў Стакгольме, Швецыя, зафіксавала нязначнае павелічэнне ўтрымання радыенуклідаў цэзія-134, цэзія-137 і рутэнія-103 у атмасферным паветры ў параўнанні са звычайным узроўнем, Белгідрамет інфармуе. У 10 гарадах Рэспублікі Беларусь (Мінск, Мсціслаў, Магілёў, Гомель, Мазыр, Пінск, Ашмяны, Нарач, Лынтупы, Браслаў) кантралюецца радыеактыўнасць аэразоляў у прыземным пласце атмасферы. Адбор проб паветра праводзіцца з выкарыстаннем паветра-фільтравальных установак. Атрыманыя ў чэрвені 2020 года вынікі сведчаць аб тым, што ўзроўні сумарнай бэта-актыўнасці і ўтрыманне цэзію-137 адпавядалі шматгадовым значэнням для дадзеных пунктаў назіранняў .  Іншыя тэхнагенныя радыенукліды, у тым ліку цэзій-134 і рутэній-103, у пробах аэразоляў не ідэнтыфікаваліся. Мяжа выяўлення (мінімальная дэтэктуемая актыўнасць) вышэйзгаданых радыенуклідаў складае: для цэзія-134 - 3·10-6 Бк/м3;  для рутэнію-103 - 4·10-6 Бк/м3;  для рутэнію-106 - 3·10-5 Бк/м3. Неабходна адзначыць, што ў перыяд 22-23 чэрвеня назіралася сінаптычная сітуацыя, пры якой на тэрыторыю Рэспублікі Беларусь не паступалі паветраныя масы з тэрыторыі , якая была азначана АДУЗЯВ як рэгіён размяшчэння патэнцыйнай крыніцы радыеактыўнага забруджвання (выдзеленая АДУЗЯВ вобласць пакрывае паўднёвую частку Швецыі, цэнтральную частку Балтыйскага мора і паўночна-заходнюю частку Расіі, уключаючы Ленінградскую вобласць, Карэлію, частку Архангельскай вобласці).  

На рацэ Заходняя Дзвіна ў г.Віцебск узровень вады апусціўся ніжэй адзнакі, пры якой узнікаюць цяжкасці ў працы рачнога транспарту.

"Абмежаванні на наведванне лясоў зняты на ўсёй тэрыторыі Беларусі", - напісана на сайце Міністэрства лясной гаспадаркі Рэспублікі Беларусь . "У Беларусі прайшлі дажджы, і пажаранебяспечная абстаноўка стабілізавалася, знізіўся клас пажарнай небяспекі. Так што цяпер няма падстаў для абмежавальных мер. Райвыканкамы па хадайніцтве лесагаспадарчых устаноў аператыўна знялі абмежаванні на наведванне лясоў". Абмежавальныя меры ўводзяцца ў выпадку высокага класа пажарнай небяспекі. Галоўная мэта забароны на наведванне лясоў - забеспячэнне бяспекі грамадзян, захаванасці іх маёмасці, а таксама ляснога фонду. На сайце Міністэрства лясной гаспадаркі размешчана інтэрактыўная карта забаронаў і абмежаванняў на наведванне лясоў . З яе дапамогай можна аператыўна адсочваць увод і адмену забаронаў у розных рэгіёнах краіны.  

5 чэрвеня ў нашай краіне святкуецца Дзень аховы навакольнага асяроддзя, які зацверджаны ў 2000 годзе Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Яго святкаванне супадае з датай святкавання Сусветнага дня навакольнага асяроддзя. Напярэдадні свята работнікі і прадстаўнікі першаснай прафсаюзнай арганізацыі Белгідрамета прынялі ўдзел у акцыі па добраўпарадкаванні крыніц, якая праводзіцца ў рамках глабальнай экалагічнай кампаніі «Уладкуем малую радзіму». Пры садзейнічанні Ракаўскага лясніцтва ДЛГУ «Валожынскі лясгас» была добраўпарадкавана прылеглая тэрыторыя да крыніцы «Навінская крыніца», размешчанай паблізу в.Кіевец Валожынскага раёна Мінскай вобласці.  Акцыя па добраўпарадкаванні крыніцы накіравана на ўцягванне грамадскасці ў працэс даследавання, добраўпарадкавання і аховы водных аб'ектаў Рэспублікі Беларусь з прыцягненнем грамадскіх аб'яднанняў, дзяцей і моладзі, мясцовых жыхароў.  Крыніца «Навінская крыніца »  ставіцца да крыніц сыходнага тыпу. Яе адраджэнне пачалося ў 2013 годзе пры садзейнічанні Беларускай асацыяцыі экспертаў і сюрвеераў на транспарце ў рамках праекта «Зберажом крыніцы - народны здабытак Рэспублікі Беларусь».  

Май 2020 года ў Беларусі быў халадней, чым звычайна на 2,4°С, яго сярэдняя тэмпература склала 11,0°С. Апошні раз такі халодны май у Беларусі быў адзначаны ў 1999 годзе. Пачынаючы з 1945 года, такая тэмпература ў маі бывае ў сярэднім прыкладна раз у 6 гадоў. Усе дэкады месяца характарызаваліся сярэдняй тэмпературай паветра ніжэй за кліматычную норму. Найбольш халоднай выдалася другая дэкада мая са сярэднедэкаднай тэмпературай на 4,0°С ніжэй за норму. У першай дэкадзе тэмпература была ніжэй за норму на 0,4°С, у трэцяй - на 2,9°С. У маі ў сярэднім па краіне назіралася празмернасць ападкаў - выпала 75 мм або 127 % кліматычнай нормы, аднак па тэрыторыі краіны яны распаўсюджваліся нераўнамерна. Больш за ўсё ападкаў выпала на тэрыторыі Гомельскай вобласці – ў сярэднім па вобласці 94 мм або 165% нормы. Найменш увільгатнённай апынулася Мінская вобласць, дзе за месяц у сярэднім па вобласці выпала 58 мм ападкаў або 96% нормы. У першай палове мая на большасці рэк краіны адзначалася павышэнне ўзроўняў вады, у выніку чаго на непрацяглы час палепшыліся ўмовы для працы рачнога транспарту на суднаходных участках Дняпра, Бярэзіны і Сожа. У другой палове месяца на рэках адзначаліся ваганні ўзроўняў вады з тэндэнцыяй да паніжэння, зноў пагоршыліся ўмовы для суднаходства на Дняпры ў г.Магілёў, Бярэзіне ў г.Бабруйск, Сожы каля г.Крычаў і г.Слаўгарад. Мінімальныя ўзроўні вады ў бягучым месяцы апынуліся блізкімі да мінімальных шматгадовых значэнняў за май на рэках басейнаў Нёмана, Віліі, Заходняга Буга, Дняпра, Бярэзіны і Сожа, а на рэках басейна Прыпяці яны апусціліся ніжэй шматгадовых мінімумаў для гэтага часу года. Воднасць рэк была менш за норму на рэках тэрыторыі Гомельскай вобласці на 60-80 %, на рэках астатняй тэрыторыі краіны - на 20-50%. Сярэднямесячная тэмпература вады ў рэках і вадаёмах склала 11-14°С, што на 1 - 4°С ніжэй звычайнай для гэтага часу года.

У чэрвені працягваецца павышэнне тэмпературы паветра ад першай дэкады да трэцяй. Звычайна ў першай дэкадзе чэрвеня па паўночнай палове краіны сярэднесутачная тэмпература паветра пераходзіць праз +15°С (пачатак актыўнай вегетацыі) у бок павышэння. Па паўднёвай палове гэты пераход ажыццяўляецца яшчэ ў апошняй дэкадзе мая. Самая цёплая - трэцяя дэкада. Але даволі часта, прыкладна адзін раз у 7 гадоў, тэмпература трэцяй дэкады бывае самай нізкай. Напрыклад, у 1998 годзе яна была больш чым на 5°С ніжэй тэмпературы першай дэкады. У чэрвені сярэдняя месячная тэмпература ў асноўным на 3ºС вышэй, чым у маі і складае ў сярэднім па Беларусі +16,4ºС. Халадней за ўсё на паўночным захадзе краіны (+15,1ºС), цяплей за ўсё - на паўднёвым усходзе (+17,9ºС). Самым цёплым быў чэрвень 2019 года з сярэдняй тэмпературай па Беларусі +21ºС. Халадней за ўсё было ў чэрвені 1962 і 1976, калі сярэдняя па рэспубліцы тэмпература склала 13,8ºС. Пераважная дзённая тэмпература паветра ў чэрвені бывае ад +20ºС да +23ºС, у гарачыя дні яна можа дасягаць +30ºС і вышэй. Тэмпература паветра ноччу ў сярэднім складае ад +9ºС да +12ºС, часам можа паніжацца да адмоўных значэнняў. Замаразкі ў чэрвені дастаткова рэдкая з'ява. У паветры (на вышыні 2 м) яны могуць адзначацца толькі ў першай і другой дэкадзе прыкладна адзін раз у 20 гадоў і радзей. У прыземным слое (на вышыні 2 см) замаразкі назіраюцца часцей (у першай дэкадзе ў сярэднім адзін раз у 10 гадоў). На асушаных тарфяніках яны магчымы кожны другі год на працягу ўсяго месяца. У сярэднім у чэрвені бывае 12-15 дзён з дажджом і выпадае ў сярэднім па краіне 81 мм ападкаў (кліматычная норма). У самым дажджлівым чэрвені ападкі могуць у 2-3 разы перавышаць кліматычную норму і складаць ад 156 мм да 306 мм. У асобныя гады пры перавазе антыцыкланальнага характару надвор'я месячная сума ападкаў можа змяншацца да 1-20 мм. Пры вельмі моцных ліўнях у Беларусі выпадала за суткі да 126 мм ападкаў (Навагрудак), што значна перавышае месячную норму. У сярэднім у чэрвені адзначаецца 5-9 дзен з навальніцамі, 1-3 дні з туманамі. Град у чэрвені бывае не штогод - адзін раз у 2-3 года, аднак у асобныя гады колькасць дзён з градам можа дасягаць 1-4. У чэрвені 2020 года сярэдняя месячная тэмпература паветра чакаецца каля кліматычнай нормы, месцамі на 1ºС ніжэй за норму (кліматычная норма +15 +18°С). Інакш кажучы чэрвень прагназуецца не гарачым. Месячная колькасць ападкаў мяркуецца ў межах сярэдніх шматгадовых значэнняў, месцамі больш чым звычайна (кліматычная норма 63-95 мм).

                                                                                     Агляд воднага рэжыму рэк у маі У першай палове мая выпадзенне ападкаў абумовіла на большасці рэк краіны павышэнне ўзроўняў вады, у выніку чаго на суднаходных участках Дняпра, Бярэзіны і Сожа, на непрацяглы час, палепшыліся ўмовы для працы рачнога транспарту. У другой палове месяца на рэках адзначаліся ваганні ўзроўняў вады з тэндэнцыяй да іх паніжэння, на Дняпры ў г.Магілёў, Бярэзіне ў г.Бабруйск, Сожы ў г.Крычаў і г.Слаўгарад пагоршыліся ўмовы для працы рачнога транспарту. Мінімальныя ўзроўні вады ў бягучым месяцы аказаліся блізкімі да мінімальных шматгадовых значэнняў за май на рэках басейнаў Нёмана, Віліі, Заходняга Буга, Дняпра, Бярэзіны і Сожа, а на рэках басейна Прыпяці яны апусціліся ніжэй шматгадовых мінімумаў для гэтага часу года. Воднасць рэк менш звычайнай для гэтага часу года на рэках тэрыторыі Гомельскай вобласці - на 60-80 %, на рэках астатняй тэрыторыі краіны - на 20-50%. Па стане на 28 мая на рэках назіраецца ў асноўным спад узроўняў вады і роўны іх ход. Узроўні вады знаходзяцца ніжэй адзнак, пры якіх узнікаюць цяжкасці ў працы рачнога транспарту, на Нёмане ў г.Гродна, Дняпры ў г.Магілёў, Бярэзіне ў г.Бабруйск, Сожы ў г.Крычаў і г.Слаўгарад. Прагнозная інфармацыя аб мінімальных узроўнях вады ў чэрвені Мінімальныя ўзроўні вады на рэках у чэрвені чакаюцца ніжэй сярэдніх шматгадовых значэнняў для гэтай пары года. На Нёмане, Дняпры, Бярэзіне і Сожы ў г.Гомель мінімальныя ўзроўні вады будуць блізкімі да мінімальных узроўняў вады за шматгадовы перыяд назіранняў, а на Прыпяці - ніжэй іх. Узроўні вады апусцяцца ніжэй адзнак, лімітуючых суднаходства на Бярэзіне ў г.Светлагорск, Прыпяці каля в.Чэрнічы і г.Мазыр. У выпадку дэфіцыту ападкаў, харчаванне рэк будзе адбывацца галоўным чынам грунтавымі водамі глыбокіх гарызонтаў, нізкая воднасць рэк захаваецца, што будзе спрыяць пагаршэнню экалагічнага стану рэк і навігацыі.

Пажары  - гэта стыхійнае бедства, якое прыводзіць да велізарных страт дзяржаве і грамадству ў цэлым. Асабліва гэта тычыцца гарэння ў лясных, палявых, водна-балотных і іншых экасістэмах. Найбольшая колькасць лясных пажараў звязваецца з няправільным узаемадзеяннем чалавека з прыродай. Спальванне травы ў лясных зонах, паблізу палёў і лугоў пагражае распаўсюджваннем агню на велізарныя тэрыторыі, у некаторых выпадках гэта прыводзіць да гарэння тарфянікаў. У такой сітуацыі ствараецца высокая пагроза для размешчаных паблізу вёсак, дачных масіваў, насаджэнняў дрэў. У выніку такіх пажараў назіраецца інтэнсіўнае задымленне тэрыторыі, што аказвае неспрыяльнае ўздзеянне на арганізм чалавека. Гар і жудасны пах распаўсюджваюцца на многія кіламетры. Галоўныя прычыны актыўнага гарэння звязваюцца з лёгкім узгараннем хвойнага насцілу на зямлі. Ступень распаўсюджвання лясных узгаранняў вызначаецца асаблівасцямі клімату мясцовасці. Там, дзе вільготна, халаднавата і мокра, падобныя катаклізмы ўзнікаюць нашмат радзей, чаго нельга сказаць пра раёны з засушлівым кліматам. Вядома, што ў гарачы перыяд колькасць пажараў прыкметна павялічваецца. Увесну, калі яшчэ адсутнічае свежая расліннасць, фіксуецца вялікая колькасць падобных катаклізмаў, прычым масавага плана. Іншыя прычыны ўзнікнення агню звязваюцца з адсутнасцю ў цёплы час дажджоў: сухасць паветра і навакольных аб'ектаў стварае павышаную небяспеку. Такім чынам, асноўнымі фактарамі пажараў у зялёнай паласе становяцца: * наяўнасць запальваемага слоя; • сухое і гарачае надвор'е; * з'яўленне крыніцы ўзгарання. Корань небяспекі для лясных аб'ектаў крыецца ў высокай тэмпературы паветра. Галоўнымі віноўнікамі пажараў становяцца людзі, не жадаючы выконваць асноўныя правілы паводзін у зялёнай паласе. Часта гэта: * свавольствы дзяцей, якія знаходзяцца без кантролю дарослых; * масавае спальванне смецця паблізу ад лясных масіваў; * трапленне іскраў ад выхлапных труб аўтамабіляў; * падпальванне свядомага характару; • узгаранне лясных дубраў у выніку выбуху вогненебяспечных рэчываў; * замыканне электрычнасці; • перавозка небяспечных, гаручых рэчываў. Парушэнне патрабаванняў пажарнай бяспекі ў лясах і на тарфяніках альбо забароны на іх наведванне, якое не пацягнула нанясенне ўрону, цягне згодна з арт. 15.29 КаАП папярэджанне або накладанне штрафу ў памеры да 25 базавых велічынь (1 БВ – 27 рублёў). У мэтах мінімізацыі пагроз, якія ствараюцца ляснымі пажарамі, Белгідраметам распрацаваны рэкамендацыі для насельніцтва: • Не разводзіць вогнішча ў сухім лесе ці на тарфяніку. Не падпальваць сухую траву на палях ці палянах у лесе. * Ніколі не пакідаць вогнішча без нагляду! Прыгатаванае пра запас паліва трымаць метрах у трох-пяці ад пылаючага вогнішча. * Калі пажар толькі-толькі пачынае разгарацца, паспрабаваць збіць полымя венікам з зялёных галінак або закідаць яго зямлёй. Паведаміць пра здарэнне ў органы МНС бліжэйшага населенага пункта або лясніцтва. * Калі пажар моцны - як мага хутчэй пакінуць небяспечнае месца. * Пазбягаць буралому: сухія дрэвы і трава ўспыхваюць імгненна. Адносна бяспечнымі месцамі з'яўляюцца ўзаранае поле, вялікая пустэча або камяністая града. Мінпрыроды нагадвае, што выпальванне сухой расліннасці забаронена і прыносіць непапраўную шкоду ўсяму жывому! Агонь як крыніца пажараў не трывае нядбайнасці!