З Дня Вялікай Перамогі мінула ўжо 75 гадоў. З кожным годам той пераможны май 1945-го ўсё далей ад нас. Чарговая гадавіна з Дня Перамогі над фашысцкімі захопнікамі - радаснае і адначасова сумнае свята. Час не праходзіць бясследна. З кожным годам тых, хто бачыў ваеннае ліхалецце, застаецца ўсё менш і менш. У сілу састарэлага ўзросту і па стане здароўя ветэраны практычна не пакідаюць межы сваіх кватэр. Менавіта таму, разумеючы, што зносіны і клопат вельмі важныя для ветэранаў, у Белгідрамеце імкнуцца надаваць увагу гэтым мужным людзям - былым работнікам Гідраметслужбы. Па добрай традыцыі напярэдадні Дня Вялікай Перамогі прадстаўнікі прафсаюзнага камітэта Белгідрамета на чале са старшынёй пярвічай прафсаюзнай арганізацыі Н.А.Оляхновіч наведалі ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны. Ад імя ўсяго працоўнага калектыву, кіраўніцтва і прафсаюзнага камітэта Белгідрамета паважаным ветэранам - Асадчаму Ілле Пятровічу (1926 р.) і Шаху Леаніду Фёдаравічу (1923 г. н.) былі выказаны словы падзякі за мірнае неба, за іх подзвіг, за бясконцую мужнасць, адвагу і самаадданасць. З пажаданнямі моцнага здароўя і дабрабыту ім былі ўручаны кветкі і падарункі. Цёпла і гасцінна сустракалі ветэраны сваіх гасцей, дзяліліся ўспамінамі сваім нялёгкім жыццём, паказвалі свае ўзнагароды і фота з сямейнага архіва. У такія хвіліны яшчэ больш пранікаешся міласэрнасцю і цеплынёй да ўсяго пакалення, спазнаўшага гады ваенных ліхалеццяў. Калектыў Белгідрамета шануе подзвіг герояў, якія перажылі гэты цяжкі час, і ад усёй душы віншуе ўсіх ветэранаў - удзельнікаў вайны і працаўнікоў тылу, жадае ім моцнага здароўя, шчасця, дабрабыту і мірнага неба над галавой!

9 мая - Дзень Перамогі! У гэты дзень кожнага чалавека перапаўняе гонар за тых, хто ваяваў, за тых, хто нягледзячы ні на якія цяжкасці, пазбаўленні і нечалавечыя намаганні змог вызваліць родную Зямлю ад фашысцкіх захопнікаў і падарыць людзям гэты выдатны і жаданы дзень – Дзень Перамогі! Штогод 9 Мая ў Рэспубліцы Беларусь аддаюць даніну вечнай памяці загінуўшым за незалежнасць Радзімы і нізкі паклон тым, хто застаўся ў жывых. З Дня Вялікай Перамогі прайшло ўжо 75 гадоў. Вырасла не адно пакаленне, якое даведваецца пра подзвігі продкаў толькі па падручніках гісторыі і расказах відавочцаў. Быць нашчадкамі Вялікай Перамогі – вялікі гонар і адказнасць. Гісторыю нельга перапісаць, яе трэба памятаць і ганарыцца гераічнымі старонкамі. Дарагія ветэраны! Дзякуем Вам за мірнае неба! Жадаем вам моцнага здароўя, радасці і доўгіх гадоў жыцця!  

У маі працягваецца інтэнсіўнае нарастанне тэмпературы паветра ад першай дэкады да трэцяй. Сярэднямесячная тэмпература паветра ў маі ў сярэднім па рэспубліцы складае ад +12°С на паўночным захадзе да +15°С на поўдні рэспублікі, што на 6°С вышэй чым у красавіку. У асобныя гады яна можа адхіляцца ад кліматычнай нормы. Халадней звычайнага на 3-4°С быў май 1952, 1955, 1965 і 1974 гадоў, цяплей на 3-4°С – май 1963, 1975, 1983 і 2013 гадоў. Самым халодным (з сярэднямесячнай тэмпературай паветра +8,3°С) быў май 1980 года, самым цёплым – май 2018 года з сярэдняй тэмпературай па рэспубліцы +16,9°С. У першай пяцідзёнцы месяца ў паўночных рэгіёнах краіны сярэдняя сутачная тэмпература паветра пераходзіць праз +10°С у бок павышэння. На большай частцы тэрыторыі краіны гэты пераход адбываецца яшчэ ў канцы красавіка. Заканчэннем вясны і пачаткам лета можна лічыць пераход сярэдняй сутачнай тэмпературы паветра праз +14°С, які ажыццяўляецца на поўдні рэспублікі ў канцы першай – пачатку другой дэкады мая, у цэнтральных і паўночных раёнах – у трэцяй дэкадзе мая. Дзённая тэмпература паветра ў маі ў сярэднім складае +18 +21°С, у асобныя гарачыя дні паветра выграваецца вышэй +25 +28°С. Абсалютны максімум тэмпературы адзначаны 29 мая ў г.Брэсце ў 1892 годзе і склаў + 34,3°С. Начная тэмпература паветра звычайна бывае +6 +10°С, абсалютны мінімум (-6,4°С) зарэгістраваны 8 мая 1953 года на метэастанцыі Вілейка. У маі ў сярэднім адзначаецца 1-2 дня з замаразкамі ў паветры (на вышыні 2 м), 1-4 дня - з замаразкамі на паверхні глебы і 2-5 дзён – з замаразкамі ў прыземным двухсантыметровым слое. Верагоднасць іх рэзка памяншаецца ад першай дэкады да трэцяй. У маі ў сярэднім бывае 11-14 дзён з ападкамі і выпадае 46-70 мм ападкаў (кліматычная норма). У дажджлівыя гады іх колькасць можа павялічвацца да 110-230 мм, у засушлівыя – змяншацца да 3-20 мм. Максімальная колькасць ападкаў за суткі (108 мм) адзначана ў Баранавічах 28 мая 1996 года. У маі, як правіла, бывае 1-2 дня з туманам, у асобныя гады іх колькасць можа павялічвацца да 4-8 дзён. За месяц у сярэднім адзначаецца 4-5 дзён з навальніцай, максімальны лік дзён з навальніцай можа дасягаць 10-15 дзён. Град ў маі назіраецца прыкладна раз у 2-3 года, але ў асобныя гады можа адзначацца да 6 дзён з градам. Сярэдняя месячная тэмпература паветра чакаецца блізкай да кліматычнай нормы (норма +12 +15°С). Месячная колькасць ападкаў мяркуецца ў межах сярэдніх шматгадовых значэнняў (норма 46-70 мм). Заўвага: прагнозы надвор'я на месяц распрацоўваюцца з выкарыстаннем статыстычных метадаў, носяць імавернасны характар і ўдакладняюцца прагнозамі надвор'я на тыдзень, на 2-3 сутак і на суткі.

У красавіку сярэдняя па краіне тэмпература паветра склала 6,8°С, што на 0,5°С ніжэй за кліматычную норму. На працягу трох дэкад тэмпературны рэжым быў неаднастайны. Сярэдняя тэмпература паветра першай дэкады красавіка склала +6,2°С, перавысіўшы норму на 1,3°С. Другая і трэцяя дэкады былі халадней звычайнага на 2,1 і 0,7°С адпаведна. Дзённыя тэмпературы большую частку месяца, у асноўным, перавышалі 10-градусную адзнаку, а ў найбольш цёплыя суткі днём тэмпература паветра павышалася да +15 +20°С і вышэй. Ночы былі прахалоднымі і тэмпературы, у асноўным, знаходзіліся ў межах ад -8 да +4°С, у асобныя суткі паднімаючыся да +5°С і вышэй. За красавік у сярэднім па Беларусі выпала 13,1 мм ападкаў, што склала 33,6% кліматычнай нормы. Дэфіцыт увільгатнення адзначаўся па ўсёй тэрыторыі краіны. Найбольш увільгатненнай апынуліся Віцебская і Магілёўская вобласці, дзе выпала па 16,9 мм ападкаў, што складае 44 і 42% нормы адпаведна. Найбольш засушлівай - Гомельская вобласць - за месяц выпала 7,9 мм або 19% нормы. У ранжыраваным шэрагу назіранняў ад самага сухога да самага вільготнага красавік 2020 года заняў 4 месца. Самым засушлівым быў красавік 2019 года з сярэдняй па краіне сумай ападкаў роўнай 7,0 мм. На працягу красавіка на рэках краіны адзначаўся ў асноўным спад узроўняў вады, у выніку чаго на Дняпры ў г.Магілёў і г.Жлобін, Бярэзіне ў г.Бабруйск, Сожы ў г.Гомель пагоршыліся ўмовы для працы рачнога транспарту, тут узроўні вады апусціліся ніжэй адзнак, лімітуючых суднаходства. На большасці рэк басейнаў Нёмана, Заходняга Буга, Дняпра, Бярэзіны, Сожа і Прыпяці ўзроўні вады апусціліся ніжэй мінімальных шматгадовых значэнняў за красавік, на астатніх рэках мінімальныя ўзроўні вады апынуліся блізкімі да мінімальных шматгадовым значэнняў за красавік. Воднасць рэк на тэрыторыі краіны ў красавіку была значна менш звычайнай для гэтага часу года, гэта абумоўлена дэфіцытам ападкаў у красавіку і заканчэннем вясновай паводкі ў бягучым годзе раней звычайных тэрмінаў. У далейшым, у выпадку дэфіцыту ападкаў, нізкая воднасць рэк захаваецца, што будзе спрыяць пагаршэнню экалагічнага стану рэк і навігацыі.

На рацэ Днепр у г.Лоеў узровень вады дасягнуў адзнакі, пры якой узнікаюць цяжкасці ў працы рачнога транспарту.

У перыяд з 22 па 25 красавіка 2020 года ў Белгідрамеце і яго абласных філіялах прайшоў рэспубліканскі суботнік па добраўпарадкаванні і навядзенні парадку на зямлі. У гэтым годзе ў сувязі з эпідэміялагічнай абстаноўкай суботнік быў арганізаваны невялікімі групамі са строгім выкананнем рэкамендацый Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь па прафілактыцы каронавіруснай інфекцыі. Работнікі Белгідрамета правялі суботнік на працоўных месцах. Супрацоўнікі абласных філіялаў былі задзейнічаны ў добраўпарадкаванні тэрыторыі: былі высаджаны саджанцы дрэў і кустоў, убрана сухая расліннасць, праведзена афарбоўка бардзюраў, пабелены дрэвы, прыбраны бытавыя адходы. Супрацоўнікі філіяла МС Мінск пабялілі метэаралагічныя прыборы на метэапляцоўцы.   Кожны пастараўся ўнесці пасільны ўклад у добраўпарадкаванне сваёй малой Радзімы.    

22 красавіка 2020 года была апублікавана новая серыя перадачы "У абстаноўцы свету". Вядучы перадачы - Ігар Марзалюк, старшыня Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры і навуцы Палаты Прадстаўнікоў Нацыянальнага Сходу Рэспублікі Беларусь. Выпуск прысвечаны гадавіне катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, якая адбылася 26 красавіка 1986 года. Разам з іншымі экспертамі, у перадачы прыняў удзел начальнік Белгідрамета Канавальчык Аляксандр Валер'евіч. Азнаёміцца з выпускам перадачы вы можаце ніжэй. Відэа ўзята з  Youtube-канала тэлеканала СТВ .

Назіранае змяненне клімату падвяргае рызыцы людзей, грамадства, сектара эканомікі і экасістэмы. На працягу апошніх дзесяцігоддзяў прамыя і застрахаваныя страты ад бедстваў, якія звязаны з надвор'ем, значна павялічыліся як на глабальным, так і на рэгіянальным узроўнях. Кіраванне кліматычнымі рызыкамі ў кантэксце змены клімату Уразлівасць і патэнцыял адаптацыі да змены клімату ў бліжэйшы час будуць вызначацца сацыяльна-эканамічнымі фактарамі, сучаснай экалагічнай сітуацыяй, станам інфраструктуры, і.к. праблемамі, якія існуюць у грамадстве на сённяшні дзень, так званымі «успадкаванымі праблемамі» чым змяненнем клімату. Для таго, каб павысіць сваю ўстойлівасць да змены клімату варта павышаць устойлівасць працэсаў развіцця грамадства і эканомікі да змен у кліматычнай сістэме. Уразлівасць да змен клімату, назіраная сёння, шмат у чым вызначаецца станам тых сістэм, на якія гэтыя змены ўплываюць у большай ступені. Энергетыка, нароўні з транспартам, будаўнічай галіной і сельскай гаспадаркай, з'яўляецца адной з найбольш уразлівых галін эканомікі. Неабходным этапам для ацэнкі ўплыву змяненняў клімату на энергетыку і распрацоўкі рэкамендацый па адаптацыі з'яўляецца ацэнка кліматычных рызык і рызык ад небяспечных з'яў надвор'я. Энергетычная галіна з'яўляецца адным з асноўных крыніц выкідаў CO2 ў атмасферу, якія з'яўляюцца асноўным парніковым газам. Гэты факт кажа пра тое, што Беларусь, выконваючы свае абавязацельствы па Парыжскім пагадненні, павінна будзе ў структуры вытворчасці электраэнергіі пераходзіць на аднаўляльныя крыніцы энергіі (АКЭ) і на крыніцы з нізкім узроўнем выкідаў CO2, бо паводле дадзеных Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі больш за 75% выкідаў парніковых газаў утвараецца ў выніку спальвання выкапнёвага паліва. Паводле інфармацыі Міністэрства энергетыкі АКЭ выпрацоўваецца 400 МВт, з іх энергію вады выкарыстоўваюць устаноўкі сумарнай магутнасцю парадку 95,8 МВт, сонца - 154,3 МВт, ветру - 101,1 МВт, біягазу - 30,8 МВт, энергію драўнянага паліва і біямасы - 8,9 МВт. Згодна са спецыяльным дакладам МГЭЗК*, да 2050 года прагназуецца павелічэнне долі крыніц энергіі з нізкім узроўнем выкідаў. Аднаўляльныя крыніцы энергіі будуць вырабляць у свеце 70-85% электраэнергіі. Таксама магчыма пры вытворчасці электраэнергіі павелічэнне долі ядзерных і выкапнёвых відаў паліва з улоўліваннем і захоўваннем двухвокісу вугляроду (УЗВ). Ацэнка рызык ад небяспечных метэаралагічных з'яў Паводле ацэнкі МГЭЗК*, на працягу апошніх гадоў назіраецца значны рост колькасці НЗ*, якія выклікалі эканамічны ўрон. Для ацэнкі ўплыву будучых змяненняў клімату на энергетычную галіну былі выкарыстаны дадзеныя метэаралагічных назіранняў на станцыях Віцебскай, Магілёўскай і Гомельскай абласцей. *МГЭЗК – міжурадавая група экспертаў па змене клімату * НЗ - небяспечныя з'явы надвор'я Сумарная паўтаральнасць небяспечных з'яў (небяспечныя дажджы (ліўні), моцны вецер, град, моцны мароз, спякота і г.д.), выяўленая ў адносных адзінках ад 0 да 1 Паводле дадзеных метэаназіранняў, найбольш уразлівай да небяспечных з'ў тэрыторыяй з'яўляецца Гомельская вобласць, найменш – Магілёўская. Белгідраметам па методыцы ФДБУ "ГГА ім.А.І.Ваеўкова» была разлічана ўразлівасць Віцебскай, Магілёўскай і Гомельскай абласцей да небяспечных пагодных з'яў згодна формуле: Y=(s/S)*m*t_cp*K_a, Y-ўразлівасць ад НЗ; s-ПЛОШЧА з'явы; S-ПЛОШЧА адміністрацыйнай вобласці; m-колькасць насельніцтва адміністрацыйнай вобласці; tcp – час уздзеяння НЗ; Ka-каэфіцыент агрэсіўнасці з'явы, для асноўных НЗ вызначаны па табліцы 2. Каэфіцыент агрэсіўнасці ўсталяваны па сілавому ўздзеянню НЗ на ўмоўную паверхню. Уздзеянне вельмі моцнага ветру прымаецца за адзінку. Паводле атрыманых звестак, найбольшая ўразлівасць ад небяспечных з'яў надвор'я характэрна для Гомельскай вобласці, што абумоўлена больш высокай паўтаральнасцю НЗ на гэтай тэрыторыі і вялікай колькасцю насельніцтва. Найбольшы ўклад у велічыню ўразлівасці ўносяць вельмі моцны дождж і вельмі моцны вецер, а ў Магілёўскай вобласці таксама шквал. Пры разліку ўразлівасці не ўлічвалася моцная спякота, мароз і засуха, бо для дадзеных з'яў, згодна з сучасным метадам назірання, найбольш складана разлічыць працягласць. Ацэнка рызык ад змены клімату Для колькаснай ацэнкі ўразлівасці тэрыторыі ад змены клімату была выкарыстана методыка разліку за кліматычную ўразлівасць тэрыторыі на аснове беспамерных кліматычных індэксаў, распрацаваная ў Гідраметэаралагічным навукова-даследчым цэнтры РФ В.В.Аганэсянам. Формула кліматычнай уразлівасці выглядае наступным чынам: V_i=(|Tmin|+|Tmax|)/(|Tmin cp.|+|Tmax cp.| )+Pmax/(P cp.)+Vmax/(Vcp.), (4) дзе | Tmin|і| Tmax / – модулі значэнняў экстрэмуму тэмпературы паветра; |Tmin cp.|і / Tmax cp./ - сума модуляў сярэдніх значэнняў экстрэмуму тэмпературы паветра; Pmax-абсалютны сутачны максімум ападкаў; P cp. - сярэднесутачная колькасць ападкаў; Vmax-абсалютны сутачны максімум хуткасці ветру; Vcp. - сярэднясутаная хуткасць ветру. Беспамерны індэкс кліматычнай уразлівасці для аналізаванай тэрыторыі змяняецца ад 32,0 (Сянно) да 45,2 (Жыткавічы). У сярэднім па абласцях найменшае значэнне індэкса характэрна для Магілёўскай вобласці (35,6), найбольшае – для Гомельскай (40,5). Найбольшы ўклад у значэнне індэкса ўносяць ападкі і тэмпература паветра. Ацэнка ўплыву змяненняў клімату на энергетычную галіну сумежных тэрыторый Рэспублікі Беларусь з тэрыторыяй Расіі Сучаснае змяненне клімату выяўляецца ў росце тэмпературы паветра, яно суправаджаецца скарачэннем працягласці перыяду з тэмпературай паветра 0ºС і ніжэй і дадзеная тэндэнцыя будзе адзначацца да канца стагоддзя. Таксама, у сувязі з павышэннем зімовых тэмператур паветра, адзначаецца зніжэнне колькасці дзён з экстрэмальна нізкімі тэмпературамі і да канца 2050-х гадоў такія тэмпературы не будуць характэрны для Віцебскай, Магілёўскай і Гомельскай абласцей. Адзначаецца тэндэнцыя скарачэння ацяпляльнага перыяду. Гэта прывядзе да змены структуры энергаспажывання: паменшацца выдаткі энергарэсурсаў на ацяпленне памяшканняў. У той жа час змены, якія адзначаюцца ў цёплы час года, з'яўляюцца больш негатыўнымі. Так у цёплы час года павялічваецца рост тэмпературы паветра, які ў спалучэнні з магчымым дэфіцытам ападкаў можа прывесці да памяншэння водных рэсурсаў, якія даступны для астуджэння ЦЭС і АЭС. Павелічэнне колькасці сутак з тэмпературай паветра +25°С і больш будзе негатыўна адбівацца на перадачы энергіі, так як з павышэннем тэмпературы паветра перадаваная магутнасць па ЛЭП зніжаецца, растуць страты электраэнергіі. Пры перавышэнні тэмпературы паветра значэння +25°С і вышэй перадаваная магутнасць электраэнергіі паменшыцца на 2,25/1°С. Акрамя памяншэння перадаванай магутнасці павялічваюцца страты на ЛЭП (на 0,4% на 1°С). Асабліва крытычным з'яўляецца павышэнне тэмпературы паветра да +35°С і вышэй, якая можа прывесці да поўнага спынення падачы электраэнергіі па ЛЭП з-за высокай верагоднасці перагрэву ліній электраперадач. Верагодны рост колькасці зімовых ападкаў і павышэнне тэмпературы паветра ў зімовы перыяд года прывядзе да павелічэння выпадкаў узнікнення галалёдных з'яў, што павялічыць верагоднасць узнікнення аварый на ЛЭП. Змена індэкса дэфіцыту цяпла (HDD) паказвае на змяненне ў структуры энергаспажывання. Для трох доследных абласцей сярэдняя велічыня індэкса складала 3300-3700°С*сут. Да 2030-39 гадоў чакаецца памяншэнне значэння дэфіцыту цяпла на 360-450°С*сут, да сярэдзіны стагоддзя – 790-900°С * сут, а да канца стагоддзя індэкс HDD паменшыцца ў два разы ў параўнанні з базавым значэннем, г.зн. спажыванне электраэнергіі на ацяпленне знізіцца ў два разы ў параўнанні з узроўнем, які адзначаецца ў нашы дні.   Прагнозныя змены індэкса дэфіцыту холаду (CDD) і індэкса дэфіцыту цяпла (HDD) адносна 1981-2010 гадоў, °С*сут Значэнне індэкса дэфіцыту холаду (CDD) для доследнай тэрыторыі складае 90-220°С*сут і змяняецца пры руху з поўначы на поўдзень. Спажыванне электраэнергіі на кандыцыянаванне расце і да 2030-2039 гадоў значэнне індэкса CDD павялічыцца прыкладна ў паўтара-два разы ў параўнанні з апорным перыядам (1981-2010 гадоў), а да канца стагоддзя - ў тры-чатыры разы. Такім чынам, патрэба ў кандыцыянаванні будынкаў і памяшканняў будзе расці больш інтэнсіўна ў далейшым. Чакаецца значнае павелічэнне спажывання цяпла на кандыцыянаванне і скарачэнне расходу электраэнергіі на ацяпленне будынкаў і збудаванняў. Рост індэкса CDD і памяншэнне HDD прывядзе да зніжэння спажывання энергіі на ацяпленне і павелічэнне спажывання энергіі на астуджэнне. Меры па адаптацыі Змены клімату, якія назіраюцца ў цяперашні час, ужо ўздзейнічаюць на энергетыку краіны. На падставе праведзенай ацэнкі ўплыву змяненняў клімату для энергетычнай галіны, а таксама схільнасці тэрыторый рызык ад небяспечных з'яў надвор'я і змены клімату, Белгідраметам распрацаваны наступныя рэкамендацыі па адаптацыі: - у сувязі з тым, што на стадыі праектавання электрастанцый праводзяцца вытанчаныя мерапрыемствы, якія ўлічваюць клімат рэгіёну, у якім яна будзе размяшчацца, неабходна ўлічваць будучыя змены клімату і тыя тэндэнцыі, якія адзначаюцца за апошнія 30 гадоў; - планаванне рэжыму працы станцыі і аб'ёму вырабленай электраэнергіі павінна абапірацца на верагодны рост максімальных тэмператур паветра, колькасці дзён з высокімі тэмпературамі і ростам тэмпературы халоднага перыяду года, скарачэнне кліматычнай зімы і ацяпляльнага перыяду, неабходна распрацоўка і стварэнне сістэм астуджэння на станцыі, якія могуць працаваць ва ўмовах росту тэмператур паветра, а таксама адаптацыя энергетыкі ва ўмовах змяншэння спажывання цеплавой энергіі ў халодны перыяд года; Для тэрыторыі Магілёўскай вобласці акрамя асноўных тэндэнцый змены клімату, характэрна высокая ветравая нагрузка на ЛЭП, для Віцебскай-моцныя ападкі. Планы адаптацыі да чаканых змен клімату ў 21 стагоддзі павінны быць ўзаемапагаднены як на галіновым узроўні, так і на рэгіянальным. Наталля Клявец начальнік аддзела вывучэння змен клімату службы метэаралагічнага і кліматычнага маніторынгу, фонду дадзеных Белгідрамета Артыкул апублікаваны ў часопісе "Родная прырода" за сакавік 2020 года

У бліжэйшыя дні на рацэ Бярэзіна ў г.Бабруйск узровень вады апусціцца ніжэй адзнакі, пры якой узнікаюць цяжкасці ў працы рачнога транспарту.

 На рацэ Днепр у г.Жлобін узровень вады дасягнуў адзнакі, пры якой узнікаюць цяжкасці ў працы рачнога транспарту.