У бліжэйшыя выхадныя дні ўмовы надвор'я ў Беларусі будуць вызначацца па заходняй частцы ўплывам маларухомага атмасфернага фронту, па ўсходзе яшчэ захаваецца ўплыў вобласці павышанага атмасфернага ціску і цёплых паветраных мас. Чакаецца змяненне характару надвор'я. У заходніх і цэнтральных раёнах краіны прагназуюцца кароткачасовыя дажджы рознай інтэнсіўнасці, месцамі з навальніцамі. У асобных раёнах моцныя дажджы. Чакаецца істотнае адрозненне тэмператур паміж паўночна-захадам і паўднёва-усходам краіны. У пачатку наступнага тыдня (панядзелак 27 жніўня) ўплыў франтальнага падзелу ахопіць усю тэрыторыю Беларусі. Кароткачасовыя дажджы прагназуюцца на большай частцы тэрыторыі рэспублікі, месцамі з навальніцамі. У далейшым, ападкі прагназуюцца ў асноўным па ўсходняй частцы краіны, услед за франтальным раздзелам чакаецца распаўсюд больш халаднаватых паветраных мас з паўночнага захаду Еўропы, тэмпературны фон значна панізіцца. Па стане на 24 жніўня па даных дзяржаўнай сеткі гідраметэаралагічных назіранняў на рэках рэспублікі пераважае спад узроўняў вады з інтэнсіўнасцю 1-14 см за суткі. Неспрыяльныя ўмовы для работы рачнога транспарту назіраюцца на Заходняй Дзвіне у г.Віцебск, Нёмане ў г.Гродна, Дняпры ў г.Магілёў, г.Жлобін, г.Рэчыца і г.Лоеў, Бярэзіне ў г.Бабруйск і г.Светлагорск, Сожы каля г.Крычаў і г.Слаўгарад, тут ўзроўні вады знаходзяцца ніжэй адзнак, лімітуецца суднаходства. У бліжэйшыя дні на рэках будуць назірацца ваганні ўзроўняў вады з тэндэнцыяй да паніжэння, на Сожы каля г.Гомель ўзровень вады апусціцца ніжэй небяспечнага значэння для суднаходства. З-за недабору ападкаў на большай частцы тэрыторыі краіны верхні 10-сантыметровы пласт глебы па-ранейшаму знаходзіцца ў слабаўвільгатнённым стане, у шэрагу раёнаў Брэсцкай, на захадзе Віцебскай і на ўсходзе Магілёўскай вобласці – высушан цалкам. На плошчах з недастатковым увільгатненнем захоўваюцца складаныя аграметэаралагічныя ўмовы для апрацоўкі глебы, правядзення сяўбы і з'яўлення ўсходаў крыжакветных культур. Добрае ўвільгатненне глебы на глыбіні 10 см адзначаецца на большай частцы тэрыторыі Гомельскай, у паўднёва-усходняй і паўночна-заходняй частцы Мінскай, у астатніх абласцях толькі месцамі. Для фарміравання ўраджаю позніх сельскагаспадарчых культур умовы складваюцца здавальняюча. Рост караняплодаў і позняй гародніны, адрастання траў на частцы плошчаў, асабліва ў Брэсцкай вобласці, праходзяць пры недахопе глебавай вільгаці. Пры гэтым умовы для назапашвання цукроў у карняплодах складаюцца цалкам спрыяльна. Цукрыстасць караняплодаў цукровых буракоў вышэй паказчыкаў мінулага года на дадзены перыяд. У бліжэйшыя дні чаканыя дажджы папоўняць ўтрыманне вільгаці ў глебе, палепшыўшы агрометэаралагічную абстаноўку для азімай сяўбы і фарміравання ўраджаю позніх культур.

Сусветная метэаралагічная арганізацыя: да гарачага надвор'я прыйдзецца прывыкнуць                                       Фота СМА У Еўропе пануе сухое надвор'е, і, па дадзеных сіноптыкаў, спякота не мае намеру адступаць. Экстрэмальныя ўмовы надвор'я, уключаючы рэкордна высокія тэмпературы, засуху і багатыя ападкі, назіраліся ў Паўночным паўшар'е ў першай палове лета. Надвор'е аказала вялікі ўплыў на здароўе людзей, сельскую гаспадарку і інфраструктуру. Прычым эксперты папярэджваюць, што незвычайная спякота неўзабаве стане звычайнай з'явай.  «2018 год, верагодна, стане самым гарачым за ўсю гісторыю. У многіх краінах устаноўлены новыя тэмпературныя рэкорды. Гэта нядзіўна. Спякотнае надвор'е і вельмі высокія тэмпературы, якія мы назіраем цяпер, адпавядаюць нашым прагнозам ва ўмовах змены клімату, выкліканага парніковымі газамі. Гэта не які-небудзь сцэнар будучыні. Гэта адбываецца прама цяпер», - заявіла намеснік Генеральнага сакратара СМА Алена Манаенкова. Эксперты СМА адзначаюць, што ў глабальным маштабе цяперашні чэрвень быў другім самым гарачым чэрвенем за ўсю гісторыю. Спякота не адступала і ў ліпені, і ў жніўні, прычым нават на поўначы. Небывала спякотнае надвор'е, пачынаючы з сярэдзіны ліпеня, усталявалася ў скандынаўскіх краінах. За Палярным кругам тэмпература паветра перавысіла +30 градусаў. У Фінляндыі - гэта самы гарачы ліпень за ўсю гісторыю. Спякоту суправаджае засуха, у выніку якой чакаецца страта 30-50 адсоткаў ураджаю. Швецыю ахапілі самыя маштабныя лясныя пажары за апошнія гады. Да сярэдзіны ліпеня іх колькасць дасягнула 50. Лясныя пажары ўзніклі таксама ў Іспаніі, Партугаліі і Грэцыі, дзе ў некаторых месцах тэмпература падымалася да 46,6 градусаў. Ірландыя, Германія і Францыя пацярпелі ад засухі. Незвычайна высокія тэмпературныя паказчыкі зафіксаваны ў паўночнай Сібіры, паўсюль у ЗША, у цэнтральнай Канадзе і на поўначы Афрыкі, на Блізкім Усходзе і на поўначы Кітая. Нагадаем, што ў Парыжскім пагадненні па клімаце, якое падпісалі ўсе дзяржавы (ЗША пазней выйшлі з яго), пастаўлена задача не дапусціць павелічэння сярэдняй глабальнай тэмпературы больш, чым на 1,5 – 2 градусы Цэльсія. Але Майкл Спэрроў з Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі лічыць, што нават гэтыя меры не дапамогуць скараціць выкіды парніковых газаў. «Нават калі краіны распачнуць крокі, неабходныя для таго, каб утрымаць павышэнне тэмпературы на ўзроўні 2 градусаў або ніжэй, існуе верагоднасць таго, што механізмы, якія кампенсуюць эмісіі парніковых газаў, такія як акіяны і лясы, якія паглынаюць СО2, перастануць працаваць і будуць спрыяць далейшаму значнаму пацяпленню». Дрэў на Зямлі стала больш, чым 36 гадоў таму. Добра гэта ці дрэнна? З-за урбанізацыі, якая расце, высечкі лясоў і сельскагаспадарчай экспансіі прынята лічыць, што колькасць дрэў на планеце скарачаецца. Аднак гэта меркаванне памылковае, паведамляюць новыя дадзеныя. Самы буйны аналіз за ўсю гісторыю глабальнай змены ландшафту паказаў, што на Зямлі сёння дрэў больш, чым 36 гадоў таму.                                                     © ALEX_UGALEK | shutterstock Даследаванне, апублікаванае ў часопісе Nature, дэманструе, што дрэвы цяпер пакрываюць на 7 % паверхні планеты больш — прыкладна 2,24 млн. кв. км — чым у 1982 годзе. Праца, якую правялі навукоўцы Мэрылендскага універсітэта (ЗША), аналізуе спадарожнікавыя дадзеныя за 36 гадоў, каб скласці найбольш поўную карціну сучаснага землекарыстання. Але хоць навіна здаецца пазітыўнай, да яе варта паставіцца з асцярожнасцю. Леса знікаюць — асабліва ў трапічных раёнах, але (пакуль) кампенсуюцца за кошт новых арэалаў вырастання дрэў. Прычына велізарных страт лясоў у тропіках — сельскагаспадарчая экспансія, у той час як новыя раёны росту размешчаны ў рэгіёнах, якія раней былі занадта халоднымі для буйнага росту дрэў. Гэта значыць, што глабальнае пацяпленне змяняе краявіды нашай планеты. Даследаванне, на якое сышло два гады, таксама выявіла, што агаленне зямлі — месца, дзе натуральная расліннасць паменшылася больш чым на 3 % — асабліва прыкметна ў сельскагаспадарчых раёнах Азіі. Навукоўцы кажуць, што 60 % усіх змяненняў адбываецца ў сувязі з чалавечай дзейнасцю. З астатніх 40 %, мяркуе даследаванне, большая частка змяненняў можа быць звязана з непрамымі вынікамі чалавечых дзеянняў. Распыленне аэразоляў для астуджэння Зямлі негатыўна адаб'ецца на раслінах Джонатан Проктар з Каліфарнійскага універсітэта ў Берклі і яго калегі правялі даследаванне магчымасцяў уздзеяння распылення аэразоляў у стратасферы на сельскую гаспадарку. Такую ідэю агучваюць многія спецыялісты — злучэння серы павінны згуляць ролю вэлюму ў стратасферы, абмежаваўшы колькасць сонечнага святла, што замарудзіла б рост тэмпературы на паверхні планеты.                                            © IM_photo | Shutterstock Проктар і яго калегі вырашылі разгледзець наступствы падобнага ўмяшання, правёўшы аналогію з вывяржэннямі вулканаў. Яны параўналі дадзеныя па ўраджаям соі, рысу, пшаніцы і кукурузы ў 105 краінах, у 1979-2009 гг., супаставіўшы іх са спадарожнікавымі дадзенымі па аэрозолям у стратасферы і агульным узроўнем асветленасці. Пасля вывяржэння вулкана Пінатуба на Філіпінах у 1991 годзе, калі ў атмасферу трапіла 20 млн. тон дыяксіду серы, сярэдняя тэмпература на планеце ўпала на 0,5 градуса. З-за зніжэння ўзроўню асветленасці ўраджайнасць кукурузы звалілася на 9, 3 %, соі і рысу — на 4,8 %. Аднак несумненна, што выгада для раслін ад зніжэння тэмпературы таксама прысутнічала. Па словах Проктара, хоць зацямненне планеты дазволіць раслінам лепш расці, недахоп сонечнага святла будзе адбівацца негатыўна. Таму пазітыўныя следства тут роўныя негатыўным. Пры распыленні аэразоляў ужо да сярэдзіны гэтага стагоддзя рост раслін у сілу зніжэння тэмпературы будзе блакавацца дрэнным узроўнем асветленасці. У тэорыі можна падабраць гатункі, устойлівыя да гэтай умове, але як гэта рэалізаваць на практыцы, пакуль незразумела. Навукоўцы лічаць, што перад ужываннем падобных тэхналогій для барацьбы з глабальным пацяпленнем, неабходна старанна вывучыць усе магчымыя рызыкі і наступствы геаінжынерных праектаў. Інфармацыя па матэрыялах інтэрнэт-крыніц падрыхтавана службай міжнароднага супрацоўніцтва і сувязяў з грамадскасцю Белгідрамета

У бліжэйшыя выхадныя дні ўмовы надвор'я ў Беларусі будуць вызначацца ўплывам цёплых вільготных няўстойлівых паветраных мас, якія паступаюць з Украіны. Чакаецца няўстойлівае надвор'е з кароткачасовымі навальнічнымі дажджамі, аднак дажджы будуць размяркоўвацца нераўнамерна па тэрыторыі краіны і рознай інтэнсіўнасці. Тэмпературны фон захаваецца павышаны. У пачатку тыдня (панядзелак-аўторак, 20-21 жніўня) характар надвор'я істотна не зменіцца. Да канца працоўнага тыдня з ростам атмасфернага ціску ападкі спыняцца, тэмпературны фон будзе істотна адрознівацца паміж паўночнымі і паўднёвымі раёнамі краіны. У пачатку трэцяй дэкады жніўня на большасці рэк краіны будзе адзначацца спад узроўняў вады. Па стане на 17 жніўня па даных дзяржаўнай сеткі гідраметэаралагічных назіранняў на рэках рэспублікі назіраецца роўны ход узроўняў вады і невялікі іх спад з інтэнсіўнасцю 1-12 см за суткі. Неспрыяльныя ўмовы для работы рачнога транспарту назіраюцца на Заходняй Дзвіне у г.Віцебск, Нёмане ў г.Гродна, Дняпры ў г.Магілёў, у г.Жлобін і г.Рэчыца, Бярэзіне ў г.Бабруйск, Сожы каля г.Крычаў і г.Слаўгарад, тут узроўні вады знаходзяцца ніжэй адзнак, лімітуецца суднаходства. На Бярэзіне ў г.Светлагорск, Дняпры ў г.Лоеў і Сожы каля г.Гомель узроўні вады блізкія да адзнак, лімітуецца суднаходства. Перавага павышанага тэмпературнага рэжыму ў спалучэнні з недаборам ападкаў прывяло да страты вільгаці, асабліва з верхніх слаёў глебы. На большай частцы тэрыторыі краіны верхні 10-сантыметровы пласт глебы знаходзіцца ў слабавільготным стане. У шэрагу раёнаў Гомельскай, Магілёўскай, на поўначы Брэсцкай і на захадзе Віцебскай вобласці верхні пласт глебы сухі. Гэта ўскладняе ўмовы для апрацоўкі глебы пад пасеў азімых культур і правядзенне сяўбы азімага рапсу. Дажджы, якія прайшлі ў сярэдзіне жніўня, папоўнілі ўтрыманне вільгаці ў глебе галоўным чынам у паўночна-заходняй палове рэспублікі. На завяршэнне ўборкі збожжавых каласавых культур кароткачасовыя дажджы істотна не паўплывалі, толькі ў Віцебскай вобласці маглі скарачаць час працы камбайнаў. З-за зніжэння запасаў глебавай вільгаці ў многіх буракасейных раёнах адбылося памяншэнне прыросту караняплодаў. Пры гэтым умовы надвор'я спрыяюць павелічэнню цукрыстасці караняплодаў. У паўднёвай частцы і на захадзе рэспублікі з апярэджаннем леташніх тэрмінаў на паўтара-два тыдня пачалося паспяванне кукурузы – адзначана васковая спеласць. Наступілі аптымальныя тэрміны для пачатку ўборкі кукурузы, прызначанай на сілас. У бліжэйшыя дні чаканыя кароткачасовыя дажджы папоўняць запасы вільгаці ў глебе, але не паўсюдна. На частцы плошчаў захаваецца недахоп вільгаці, што па-ранейшаму будзе ўскладняць умовы для правядзення сяўбы і з'яўлення ўсходаў азімага рапсу, фарміравання ўраджаю позніх сельскагаспадарчых культур.  

  Зямля можа стаць цяпліцай, нават калі пагаднення па клімаце будуць выкананы Па словах Уіла Стеффена з Аўстралійскага нацыянальнага універсітэта, нават калі ўсе ўмовы Парыжскага пагаднення па клімаце будут выкананы, Зямля ўсё роўна можа ператварыцца ў «цяпліцу». Стеффен і яго калегі правялі даследаванне, высветліўшы, што пры самых пазітыўных прагнозах па выкананні ўсімі краінамі-ўдзельніцамі сваіх абавязацельстваў, тэмпература на планеце ўсё роўна можа вырасці на 4-5 градусаў. Згодна з Парыжскай дамовай, глабальнае пацяпленне не павінна перавысіць адзнаку ў 1,5–2 градуса. У цяперашні час тэмпература на Зямлі вышэй паказчыкаў даіндустрыяльнай эпохі прыкладна на 1 градус, кожныя 10 гадоў яна павышаецца на 0, 17 градуса. Стеффен адзначыў, што, хоць тэмпература на планеце не вызначаецца толькі парніковымі выкідамі і антрапагеннай дзейнасцю, гэтыя 1,5–2 градусы запусцяць іншыя сістэмныя працэсы, паскораць пацяпленне, нават калі выкіды ў выніку спыняцца. У выніку адбудзецца растаяванне вечнай мерзлаты і марскога лёду ў Арктыцы, у Паўночным паўшар'і скароціцца аб'ём снежнага покрыва, лясы пачнуць знікаць, таксама пацерпяць трапічныя лясы, а на дне акіянаў пачнецца распад метангідратав. Хоць навукоўцы не могуць адказаць на пытанне, дзе менавіта знаходзіцца «кропка раўнавагі», яны лічаць, што пры яе пераходзе гэтыя працэсы стануць незваротнымі. Пластыкавыя адходы ўзмацняюць змяненне клімату Сара-Жанна Ройер і яе каманда навукоўцаў з Гавайскага універсітэта ў Маноя вывучалі біялагічныя крыніцы метану ў акіяне. Але крыніцы, якія яны выявілі, апынуліся не біялагічнымі, а сінтэтычнымі. Аказалася, што пластык небяспечны не толькі для марскога жыцця і стану акіяна, але і для ўсёй планеты. Пры ўзаемадзеянні з сонцам ён вылучае парніковыя газы, такія як метан, і іншыя шкодныя газы, такія як этылен. Метан валодае ў 25 разоў больш моцным парніковым эфектам, чым вуглякіслы газ, у разліку на 100 гадоў. Што тычыцца этылену, то ён вылучаецца пры вытворчасці выкапнёвага паліва і змешваецца з гідраксідам у атмасферы з адукацыяй монааксіду вугляроду. Аўтары даследавання адзначаюць, што колькасць метану, выпусканага пластыкам, верагодна, складае толькі частка ад агульнага аб'ёму, але іншыя рэдкія не парніковыя газы, якія ён вылучае, могуць аказваць большае ўздзеянне. Зямля ўжо мае справу з сур'ёзным пацяпленнем ад выкідаў парніковых газаў. Цяпер выяўлены новыя крыніцы гэтых газаў, якія ніхто не вымяраў. «Аб выкідах парніковых газаў з пластыка няма ні адной навуковай працы, хоць гэта цалкам чакана, паколькі пластык сінтэзуецца з прыродных газаў і выкапнёвага паліва», — сказала Ройер. Каманда змясціла пластык рознай шчыльнасці, памераў і формаў у кантэйнеры, напоўненыя вадой і паветрам. Адзін пластык быў змешчаны ў марскую ваду з Ціхага акіяна, іншы — у ваду вышэйшай ступені ачысткі. Узоры ўключалі полікарбанат, акрыл, поліпрапілен, полістырол і поліэтылен высокай шчыльнасці. Пластыкам з найбольшым парніковым следам быў поліэтылен нізкай шчыльнасці, які выкарыстоўваецца часцей за ўсё. Пасля 212 дзён пад сонцам пластык вылучаў у 176 разоў больш метану, чым у пачатку эксперыменту ў вычышчанай вадзе. Навукоўцы таксама перамяшчалі некаторыя ўзоры пластыка ў цемру пасля таго, як падвяргалі іх ўздзеянню сонечнага святла, і выявілі, што працэс працягваўся і ў цемры. Пластык, які ніколі не знаходзіўся на святле, выпускаў вельмі мала метану і этылену, а пластык, які падвяргаўся ўздзеянню паветра, выкідваў у 2 разы больш метану і ў 76 разоў больш этылену па параўнанні з пластыкам ў вадзе. Па словах Ройер, атрыманыя вынікі паказалі, што пластыкавыя адкіды і змяненне клімату — дзве самыя вялікія праблемы ў свеце, — звязаныя мацней, чым меркавалася. Даследаванне апублікавана ў часопісе PLoS ONE.   У Егіпце пабудуюць найбуйнейшую ў свеце сонечную электрастанцыю Збудаванне будзе генераваць 1,8 ГВт і забяспечваць электраэнергіяй больш за 1 млн сем'яў.   Егіпецкі ўрад будуе самую вялікую ў свеце сонечную электрастанцыю Benban ў 640 км на поўдзень ад Каіра ў пустыні Сахара. Плануецца, што будаўніцтва будзе завершана ў наступным годзе. Электрастанцыя зможа генераваць 1,8 ГВт электраэнергіі. Гэтага будзе дастаткова, каб забяспечваць энергіяй 1 млн сем'яў. Пра гэта паведамляе The Los Angeles Times. Кошт праекта ацэньваецца ў $2,8 млрд. Рэалізацыя праекта сонечнай электрастанцыі Бенбан створыць 4 тыс. працоўных месцаў. Раней урад Егіпта аб'явіў, што да 2025 г. краіна будзе вырабляць 42% электрычнасці з аднаўляльных крыніц энергіі (ВІЭ). У цяперашні час больш за 90% электраэнергіі краіны вырабляецца з нафты і прыроднага газу. Акрамя таго, урад Егіпта субсідуе выкапень паліва, што робіць яго даступнай крыніцай энергіі для грамадзян краіны. Як адзначае The Los Angeles Times, егіпецкі ўрад плануе змяніць сітуацыю. Так, на мінулым тыдні прэзідэнт Егіпта Абдул-Фатах Халіл Ас-Сісі адкрыў шэраг іншых буйных праектаў у галіне энергетыкі, у тым ліку праект па пашырэнню ветравых электрастанцый у Суэцкім заліве Чырвонага мора. Па дадзеных Міжнароднага агенцтва па аднаўляльных крыніцах энергіі (IRENA), у канцы 2017 г. глабальныя магутнасці ВІЭ выраслі на 176 ГВт, дасягнуўшы 2179 ГВт ва ўсім свеце. Сярэднегадавы тэмп росту склаў больш за 8%. Спецыялісты Bloomberg падкрэсліваюць, што ў наступныя 20 гадоў больш за 70% усіх інвестыцый у сектар генерацыі энергіі будуць накіраваны на ветравое і сонечную энергетыку. У год гэтыя лічбы складуць прыкладна $20 млрд.   Мінпрыроды Расіі мае намер актывізаваць ўцягванне адходаў горназдабыўной прамысловасці ва другаснае выкарыстанне   Адпаведны праект федэральнага закона «Аб унясенні змяненняў у Закон Расійскай Федэрацыі «Аб нетрах» і асобныя заканадаўчыя акты Расійскай Федэрацыі ў мэтах стымулявання выкарыстання адходаў нетравыкарыстання» накіраваны на ўзгадненне ў зацікаўленыя федэральныя органы выканаўчай улады. Як адзначыў намеснік Міністра прыродных рэсурсаў і экалогіі РФ – кіраўнік Раснетр Яўген Кісялёў: «Прапанаваныя змены дазволяць, з аднаго боку, вырашыць экалагічныя задачы - вызваліць значныя плошчы ад паліц горных парод, знізіць антрапагенную нагрузку, а з другога – стымуляваць эканамічны рост праз стварэнне высокатэхналагічных вытворчасцей». Замест паняцця «адходы здабычы і звязаных з ім перапрацоўчых вытворчасцей», праектам уводзіцца паняцце «адходы нетракарыстання», да якіх прапануецца аднесці вскрышные і якія змяшчаюць пароды, шламы, хвасты ўзбагачэння карысных выкапняў і іншыя адходы геалагічнага вывучэння, разведкі, здабычы і першаснай перапрацоўкі мінеральнай сыравіны, у тым ліку прадстаўленыя тэхнагеннымі радовішчамі. Кампанія на перыяд дзеяння ліцэнзіі будзе мець права ажыццяўляць выманне карысных выкапняў і карысных кампанентаў з адходаў нетракарыстання, якія ўтварыліся ў выніку выканання работ, звязаных з карыстаннем нетрамі на прадастаўленым ў карыстанне ўчастку нетраў, а таксама выкарыстоўваць іх для ўласных вытворчых і тэхналагічных патрэб. Калі адходы нетравыкарыстання размешчаны за межамі ўчастка нетраў, дадзенае права усталёўваецца шляхам змены яго межаў. Карыстальнік нетраў павінен прадастаўляць дакладныя дадзеныя аб карысных выкапнях і карысных кампанентах, якія ўтрымліваюцца ў адходах нетракарыстання, у органы дзяржаўнай статыстыкі. Выманне карысных выкапняў і карысных кампанентаў з адходаў нетравыкарыстання карыстальнікам нетраў, павінна будзе ажыццяўляцца на падставе адпаведнага тэхнічнага праекта. Права на здабычу або выманне карысных выкапняў і карысных кампанентаў з адходаў нетравыкарыстання будзе вызначацца толькі заканадаўствам аб нетрах. Пры вылічэнні платы за негатыўнае ўздзеянне на навакольнае асяроддзе прапануецца ўсталяваць каэфіцыент 0 пры ажыццяўленні здабычы карысных выкапняў і карысных кампанентаў з адходаў нетравыкарыстання на працягу тэрміну фактычнага правядзення работ, пачынаючы з года пачатку правядзення такіх работ. Адходы нетравыкарыстання складаюць пераважную па масе частку адходаў, адукаваных і якія ўтвараюцца ў цяперашні час на тэрыторыі Расіі. За час функцыянавання горнапрамысловага комплексу назапашана каля 80-100 млрд. т адходаў нетравыкарыстання, штогод гэты аб'ём павялічваецца на 1,5-2 млрд. т. Пры гэтым у сувязі з пастаянным агульным зніжэннем ўтрымання карысных выкапняў і карысных кампанентаў у якой здабываецца сыравіна аб'ём ўтваранных ў выніку яго першаснай перапрацоўкі адходаў няўхільна расце. Неабходнасць актывізацыі ўключэння ў прамысловае выкарыстанне адходаў нетравыкарыстання абумоўлена высокай ступенню экалагічнай нагрузкі такіх адходаў на навакольнае асяроддзе і патэнцыйна каштоўнымі спажывецкімі ўласцівасцямі, якія змяшчаюцца ў іх карысных выкапняў і карысных кампанентаў (чорных, каляровых, каштоўных, рэдкіх металаў, неруднай сыравіны, у тым ліку сыравіны для вытворчасці будаўнічых матэрыялаў), не вынятых на момант першаснай здабычы і ўзбагачэння карысных выкапняў. Адходы нетравыкарыстання лакалізаваны галоўным чынам у прамыслова асвоеных раёнах з развітой інфраструктурай.   Выдадзена кніга «Нарысы гісторыі гідраметэаралагічных назіранняў на тэрыторыі дзейнасці ФГБУ «Цэнтральнае УГМС»     У ліпені 2018 г. выйшла ў свет кніга «Нарысы гісторыі гідраметэаралагічных назіранняў на тэрыторыі дзейнасці ФГБУ «Цэнтральнае УГМС». Кніга прысвечана 80 - годдзю адукацыі Маскоўскага УГМС, які з'яўляецца папярэднікам ФГБУ «Цэнтральнае УГМС». У кнізе прадстаўлена інфармацыя аб больш чым 200-гадовай гісторыі развіцця метэаралагічных назіранняў на тэрыторыі дзейнасці Цэнтральна й федэральнай акругі. Дакументы з архіваў ФГБУ «Цэнтральнае УГМС», архіва Міністэрства эканамічнага развіцця, МДУ ім. М. В. Ламаносава, РГАУ-МСХА ім. К. А. Ціміразева, Расгідрамета, асабістых архіваў супрацоўнікаў даюць уяўленне аб людзях, лёсы, падзеі, праз прызму якіх разглядаюцца этапы станаўлення Гідрометслужбы да сучаснага перыяду. Кніга разлічана на шырокі круг чытачоў, якія цікавяцца гісторыяй айчыннай метэаралогіі. Кніга падрыхтавана пад рэдакцыяй В. М. Трухіна, які ўзначальваў ФГБУ «Цэнтральнае УГМС» з 2013 па 2018 гг. Складальнік кнігі – начальнік аддзела дзяржаўнай назіральнай сеткі Л. Ю. Васільеў.   Інфармацыя па матэрыялах інтэрнэт-крыніц падрыхтавана службай міжнароднага супрацоўніцтва і сувязяў з грамадскасцю Белгідрамета  

У перыяд з 16 па 19 ліпеня 2018 года ў г.Вена (Аўстрыя) МАГАТЭ быў праведзены семінар па ўкараненні Міжнароднай інфармацыйнай сістэмы радыяцыйнага маніторынгу (IRMIS). У рабоце семінара прыняў удзел начальнік аддзела прадастаўлення экалагічнай інфармацыі службы экалагічнай інфармацыі Кадацкая Марыя Міхайлаўна. Мэтай семінара з'явілася павышэнне дасведчанасці і разумення IRMIS сярод кантактных асоб і прызначаных пастаўшчыкоў дадзеных для IRMIS, у прыватнасці, шляхам пашырэння іх ведаў аб механізмах ажыццяўлення, устаноўленых для абмену вялікімі аб'ёмамі звычайных і аварыйных дадзеных радыяцыйнага маніторынгу. Акрамя таго, семінар дазволіў азнаёміцца з функцыямі і функцыянальнымі магчымасцямі IRMIS, уключаючы ўлік дадзеных радыяцыйнага маніторынгу і адбору пробаў кампанентаў прыроднага асяроддзя, а таксама падзяліцца вопытам дзяржаў-членаў, якія выкарыстоўваюць IRMIS ў рамках сваёй дзейнасці па забеспячэнні гатоўнасці і рэагавання на надзвычайныя сітуацыі. Асноўная мэта семінара заключалася ў атрыманні удзельнікамі шырокіх ведаў у дачыненні да тэхнічных і адміністрацыйных механізмаў і інструментаў, якія прадстаўляюцца IRMIS, для здабывання выгады ад укаранення платформы абмену дадзенымі для сваіх нацыянальных сістэм радыяцыйнага маніторынгу. Удзельнікам было прадстаўлена кіраўніцтва па ўкараненні IRMIS на платформах адпаведных інфармацыйных тэхналогій краіны, уключаючы сумеснае выкарыстанне вялікай колькасці звычайных і аварыйных дадзеных радыяцыйнага маніторынгу. Удзельнікі атрымалі больш поўнае ўяўленне аб тэхнічных патрабаваннях да сістэм радыяцыйнага маніторынгу дзяржаў-членаў у зборы, захоўванні і перадачы дадзеных у IRMIS з выкарыстаннем бяспечнага пратаколу перадачы файлаў. У выніку ўдзелу ў семінары ўдзельнікі пазнаёміліся з наступнымі аспектамі: выкарыстанне IRMIS для абмену вялікімі аб'ёмамі руцінных і аварыйных дадзеных радыяцыйнага маніторынгу; патрабаванні да абсталявання і праграмнага забеспячэння, якія павінны прадастаўляць Пастаўшчыкі дадзеных IRMIS для збору дадзеных радыяцыйнага маніторынгу; практычныя прыкладання для IRMIS і тэхнічныя абавязкі, якія цягне за сабой ўдзел краіны; падрыхтоўка звычайных дадзеных маніторынгу ў адпаведнасці з фарматам версіі 1.0 Міжнароднага радыялагічнага абмену інфармацыяй (IRIX) для падачы ў IRMIS; а таксама агульная дастасавальнасць IRMIS ў звычайных і аварыйных рэжымах, уключаючы ўсе яго функцыі і убудаваныя інструменты.

У бліжэйшыя выхадныя дні ўмовы надвор'я будуць вызначацца уплывам атмасферных франтоў і вільготных паветраных мас, якія паступаюць з Балтыкі. Чакаецца гарачае надвор'е, кароткачасовыя дажджы з навальніцамі будуць адзначацца лакальна па краіне. У пачатку тыдня (панядзелак-аўторак 6-7 жніўня) паўночная частка Беларусі будзе знаходзіцца пад уплывам вільготных паветраных мас, якія паступаюць з Балтыкі, дзе і пройдуць месцамі кароткачасовыя дажджы з навальніцамі. Па поўдні краіны ў вобласці павышанага ціску ападкі малаверагодныя. У сувязі з паступленнем больш халаднаватага паветра са Скандынавіі тэмпературны фон панізіцца, асабліва ў паўночных раёнах краіны. У сярэдзіне тыдня на Беларусь распаўсюдзіць уплыў антыцыклон з Заходняй Еўропы. Ён прынясе сухое і гарачае надвор'е. У першай дэкадзе жніўня на рэках краіны будзе адзначацца ў асноўным спад узроўняў вады. Па стане на 3 жніўня па даных дзяржаўнай сеткі гідраметэаралагічных назіранняў узроўні вады перавышаюць адзнакі выхаду вады на пойму ў Слаўгарадскім раёне Магілёўскай вобласці на рацэ Сож у г.Слаўгарад і яго рацэ Бесядзь каля в.Свяцілавічы ў Веткаўскім раёне Гомельскай вобласці. Неспрыяльныя ўмовы для работы рачнога транспарту назіраюцца на Заходняй Дзвіне у г.Віцебск, Нёмане ў г.Гродна і Дняпры ў г.Магілёў тут узровень вады знаходзяцца ніжэй адзнак, лімітуецца суднаходства. У канцы ліпеня-пачатку жніўня па меры памяншэння дажджоў і павышэння тэмпературы паветра палепшыліся аграметэаралагічных ўмовы для даспявання збожжавых каласавых культур і прасыхання збожжа. Гаспадаркі рэспублікі павялічылі тэмпы ўборкі хлябоў, да масавай уборкі прыступілі ў Віцебскай і Магілёўскай абласцях. Па апошніх дадзеных назіранняў вільготнасць збожжа панізілася, павялічыўся аб'ём збожжа, які паступае на элеватары з кандыцыйнай вільготнасцю (12-14 %). Аднак на многіх назіраных палях вільготнасць збожжа застаецца яшчэ падвышанай – 15-19 %, па звестках шэрагу метэастанцый – 21-29 %. Складаюцца цалкам спрыяльныя ўмовы для фарміравання ўраджаю кукурузы, караняплодаў, патрабавальных да цяпла гародніны, вырошчваецца ў адкрытым грунце, для адрастання траў. У сувязі з усталяваннем гарачага надвор'я ў пачатку жніўня пагоршыліся ўмовы для росту клубняў бульбы. Па апошніх дадзеных назіранняў сярэдняя тэмпература глебы на глыбіні 10 см на большай тэрыторыі рэспублікі складае +23 +28°С, што прыкметна вышэй аптымальнай (аптымальная тэмпература для росту клубняў бульбы +16 +19°С). З-за моцных ліпеньскіх дажджоў на частцы плошчаў захоўваецца пераўвільгатненне глебы. На участках з залішнім увільгатненнем глебы ствараюцца перадумовы для з'яўлення узбуджальнікаў хвароб, назіраецца больш інтэнсіўны рост пустазельнай расліннасці. Частыя ліпеньскія дажджы справакавалі з'яўленне і развіццё фітафтарозу на пасадках бульбы, на таматах. У бліжэйшыя дні чаканыя кароткачасовыя дажджы не павінны істотна паўплываць на ход уборачных работ. У сярэдзіне наступным тыдні сухое надвор'е дазволіць гаспадаркам падтрымліваць высокія тэмпы ўборкі хлябоў.

Поўнае месяцовае зацьменне адбудзецца 27 ліпеня 2018 года. Месяц пройдзе праз цэнтр зямной цені. Гэта будзе першае цэнтральнае месяцовае зацьменне з 15 чэрвеня 2011 года. Паколькі гэта адбудзецца каля апагею, гэта зацьменне будзе самым доўгім поўным месяцовым зацьменнем ў 21 стагоддзі. Агульная працягласць будзе каля 103 хвілін. Гэта зацьменне стане другім поўным месяцовым зацьменнем у 2018 годзе, пасля першага, у студзені. Зацьменне будзе цалкам відаць ва Усходняй Афрыцы і Цэнтральнай і Паўднёвай Азіі, а таксама Антарктыдзе. У Паўднёвай Амерыцы, Заходняй Афрыцы і Еўропе зацьменне пачнецца пры ўзыходзе Месяца, ва Усходняй Азіі і Аўстраліі - наадварот, пры заходзе. У Паўночнай Амерыцы зацьмення не будзе відаць наогул. Месяцовае зацьменне ўзнікае, калі месяц праходзіць ўнутры зямной цені. Калі пачынаецца зацьменне, цень Зямлі спачатку чуць зацямняе Месяц. Затым цень пачынае «пакрываць» частку Месяца, ператвараючы яе колер у цёмна-чырвона-карычневы (звычайна - колер можа мяняцца ў залежнасці ад атмасферных умоў). Месяц выглядае чырвоным з-за рэлеещскага рассейвання (той жа эфект, які прымушае закаты здавацца чырванаватымі), і праламляе святло праз зямную атмасферу ў яе цені. Па дадзеных сайта wikipedia.org .

19 ліпеня ў Нацыянальным прэс-цэнтры Рэспублікі Беларусь прайшла канферэнцыя на тэму "Аналіз умоў надвор'я, якія склаліся на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у першым паўгоддзі 2018 года. Вынікі маніторынгу атмасфернага паветра, паверхневых вод, глебы, радыяцыйнага маніторынгу". У ёй прынялі ўдзел прадстаўнікі Белгідрамета Мінпрыроды: начальнік службы экалагічнай інфармацыі Багадзяж Алена Пятроўна, начальнік службы радыяцыйнага маніторынгу Каваленка Міхаіл Канстанцінавіч і начальнік сектара метадычнага забеспячэння гідраметэаралагічных прагнозаў службы метадычнага забеспячэння гідраметэаралагічных назіранняў, вывучэння змен клімату і фонду дадзеных Клявец Наталля Мікалаеўна. Відэа ўзята з афіцыйнай старонкі прэс-цэнтра на Youtube.

11 ліпеня 2018 года ў Белгідрамеце адбылася сустрэча з экспертамі Сусветнага Банка па пытанні зацвярджэння і рэалізацыі Праекта тэхнічнай дапамогі Сусветнага Банка «Павышэнне падрыхтаванасці Рэспублікі Беларусь да бедствам і катастрофам» (далей - праект). Асноўнай мэтай праекта з'яўляецца ўмацаванне патэнцыялу Рэспублікі Беларусь па забеспячэнні гатоўнасці да рызыках бедстваў для паляпшэння прагназавання надвор'я, ўплыву рызык, наяўнасці і распаўсюджвання даных і нацыянальнай стратэгіі па змяншэнню небяспекі бедстваў. Запланаваны памер грантавай дапамогі складае каля 500 тысяч долараў ЗША. Партнёрамі праекта вызначаны Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь, Міністэрства лясной гаспадаркі Рэспублікі Беларусь і Белгідрамет. Фарміраванне канцэпцыі праекта плануецца завяршыць у IV квартале 2018 года, дапрацоўка і зацвярджэнне праекта запланавана на 2019 г.. Арыенціровачны тэрмін рэалізацыі - 2 гады. Праект уключае тры кампаненты: 1. Падтрымка больш шырокага палітычнага дыялогу па кіраванні рызыкамі бедстваў ў Рэспубліцы Беларусь. 2. Павышэнне эфектыўнасці ацэнкі рызык і комплексная інфармацыйная сістэма ўліку множных фактараў рызыкі. 3. Паляпшэнне прагназавання гідраметэаралагічных з'яў і лясных пажараў і прадастаўленне паслуг. Падчас сустрэчы эксперты Сусветнага банка праінфармавалі беларускі бок аб гатоўнасці ў рамках названага праекта прафінансаваць набыццё для Белгідрамета матэматычнай мадэлі, прызначанай для прагназавання павадак. Таксама Белгідрамету будзе аказана фінансавая падтрымка ў закупцы праграмнага комплексу па прагназаванні неспрыяльных і небяспечных метэаралагічных з'яў, які выкарыстоўваецца ў еўрапейскай сістэме папярэджання неспрыяльных і небяспечных з'яў MeteoAlarm. Праектам таксама прадугледжваецца фінансаванне мерапрыемстваў па павышэнню эфектыўнасці прагназавання лясных пажараў. У рамках рэалізацыі праекта экспертамі Сусветнага Банка будуць выдадзены рэкамендацыі па павышэнні эфектыўнасці ўзаемадзеяння ўдзельнікаў кіравання рызыкамі бедстваў ў мэтах павышэння якасці і своечасовасці прагназавання стыхійных бедстваў прыроднага характару і мінімізацыі іх наступстваў. У ходзе сустрэчы прадстаўнікамі Белгідрамета выказана зацікаўленасць у правядзенні групай экспертаў Сусветнага банка комплекснай незалежнай ацэнкі эфектыўнасці работы Белгідрамета і выпрацоўцы прапаноў па ўдасканаленні яго працы, уключаючы рэкамендацыі па ўмацаванні кадравага патэнцыялу, выкананні мерапрыемстваў па тэхнічным перааснашчэнні, ўдасканаленні заканадаўчай і метадычнай базы. Эксперты Сусветнага банка праінфармавалі аб наяўнасці падобнага вопыту. Для прыкладу прыведзены вопыт работы Сусветнага банка ў Арменіі, дзе толькі што праца над такім аўдытам завершана.   У сустрэчы прынялі ўдзел: з боку Сусветнага банка - спецыяліст па праграмах Фарыдун Сангінаў, старшы спецыяліст па кіраванні рызыкамі бедстваў Дэніэл Кул, спецыяліст па ахове навакольнага асяроддзя Уладзіслава Немава, старшы спецыяліст па кіраванні рызыкамі бедстваў Алан Сімпсан. з боку Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь - начальнік упраўлення рэгулявання уздзеянняў на атмасфернае паветра, змяненне клімату і экспертызы Сяргей Уладзіміравіч Заўялаў; з боку Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь маёр унутранай службы - начальнік сектара міжнародных праектаў упраўлення міжнароднага супрацоўніцтва Святлана Уладзіміраўна Шоцкая; з боку Белгідрамета - начальнік Раман Юр'евіч Лабазнов, намеснік начальніка Святлана Андрэеўна Кузьміч, галоўны інжынер Іван Іванавіч Кандратовіч, начальнік службы гідралогіі і аграметэаралогіі Людміла Мікалаеўна Журавовіч, начальнік службы метэаралагічных прагнозаў Аляксандр Віктаравіч Бяганскі і некаторыя іншыя.

Метэаралагічныя назіранні ў Васілевічах пачаліся ў канцы 19 стагоддзя (1878г.) дзякуючы дзейнасці Заходняй экспедыцыі па асушэнню балот Палесся пад кіраўніцтвам генерал-лейтэнанта Язэпа Іпалітавіча Жылінскага. Станцыя была заснавана падданым дацкага каралеўства Магнус-Іяганам Гедэманам, які прыехаў у Расію і ў 1876 годзе паступіў на службу ў Экспедыцыю па асушэнню балот ў распараджэнне яе начальніка генерал-лейтэнанта Жылінскага. Станцыя ў 1952 годзе Першапачаткова станцыя размяшчалася ў садзе святара ў цэнтры вёскі Васілевічы. Навакольная мясцовасць ўяўляла сабой забалочаную раўніну на тэрыторыі Прыдняпроўскай нізіны. Гедэман пачаў досведы па ператварэнні асушаных балот на тэрыторыі Васілевіцкага лясніцтва ва ўрадлівую зямлю, выкарыстоўваючы вапна і попел, і з часам даволі вялікая плошча зямель была гатова для гаспадарчага выкарыстання. У наступстве гэтыя землі прыносілі дзіўныя, ніколі не бачаныя тут ўраджаі. У 1878 годзе метэаралагічная станцыя мела наступную прыборную гаспадарку: барометр-анероід, усталяваны ў доме назіральніка, псіхраметрычную будку з цынкавай клеткай, у ёй знаходзіліся псіхрометр Гейслера і валасны гігрометр. Каля будкі на вышыні 6,2 м быў усталяваны флюгер Вільд з адной дошкай. На пляцоўцы былі ўстаноўлены тры дажджымера. Акрамя таго, мелася чатыры выпарніка - два на пясчанай глебе і два на тарфяным балоце. Матэрыялы назіранняў былі выкарыстаны прафесарам Ваейкавым ў артыкуле «Клімат Палесся», надрукаванага ў зборніку «Нарыс работ Заходняй экспедыцыі па асушэнню балот», які выйшаў ў 1899 годзе. Метэапляцоўка на станцыі ў 1962 годзе Прафесар таксама рэкамендаваў прадставіць М.Гедэмана да ўзнагароды. І сапраўды, у красавіку 1913 года Гедэман быў узнагароджаны Імператарам ордэнам Святой Ганны 3 ступені. Нягледзячы на войны, палітычныя катаклізмы і іншыя нягоды, назіранні на станцыі працягваліся практычна бесперапынна. Сучасны выгляд аграметэастанцыі     У цяперашні час на станцыі працуе 7 чалавек. Вядзецца поўны аб'ём метэаралагічных, актынаметрычных, аграметэаралагічных і гідралагічных назіранняў. Станцыя з'яўляецца адзінай у Рэспубліцы Беларусь, якая належыць да прыземнай сеткі Глабальнай Сістэмы Назіранняў за кліматам. Яна была занесена ў бюлетэнь Амерыканскага метэаралагічнага грамадства ў кастрычніку 1997 года. Метэапляцоўка на станцыі Усе атрыманыя дадзеныя станцыя перадае для абагульнення ў Філіял «Гомельаблгідрамет» дзяржаўнай установы «Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролі радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя». Калектыў АС Васілевічы У знак прызнання заслуг у правядзенні высакаякасных назіранняў для прыземнай сеткі, аграметэаралагічная станцыя Васілевічы была ўзнагароджана ў 2005 годзе пахвальнай граматай Сакратарыята Глабальнай сістэмы назіранняў за кліматам (Жэнева, Швейцарыя), а ў 2012 і 2014 гадах - дыпломамі за першае, у 2013 годзе - за другое месца і ў 2015 годзе за трэцяе месца ў Рэспубліканскім конкурсе як лепшае аграметэаралагічнае падраздзяленне. Памятны знак на тэрыторыі станцыі