21.03.2024
22 сакавіка - Дзень памяці ахвяр Хатынскай трагедыі
У Беларусі сёння аддаюць даніну памяці жыхарам вёскі Хатынь, якая была спалена фашыстамі 81 год таму, - 22 сакавіка 1943 года. Успамінаючы Хатынь, беларусы ўспамінаюць тысячы іншых беларускіх вёсак, знішчаных нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
Ціхую ветлую беларускую вёсачку Хатынь ужо не знайсці на карце Беларусі. Гітлераўцы спалілі яе разам з 149 жыхарамі, з іх 75 дзяцей да 16-ці гадоў.
Ні ў чым не павінным людзям з вёскі Хатынь фашысты вынеслі смяротны прысуд. З дамоў у вёсцы фашысты выгналі старых, дзяцей, жанчын і мужчын. Хворых і нямоглых падштурхоўвалі прыкладамі. Сагналі ўсіх у хлеў на ўскраіне, у якім калісьці захоўвалася сена.
Сакавіцкі дзень 1943 года стаў апошнім для 149 хатынцаў. У полымі зніклі 26 дамоў. На месцы лясной вёскі засталіся папялішча ды сіратліва тырчаць печкавыя трубы.
На месцы вёскі ў памяць аб загінуўшых быў створаны мемарыяльны комплекс"Хатынь".
Першапачаткова меркавалася, што на месцы трагедыі паўстане Мемарыял толькі спаленай Хатыні. Аднак затым праект быў перагледжаны і Хатынь стала помнікам усім спаленым у гады Вялікай Айчыннай вайны вёскам Беларусі.
Тэматычна хатынскі Мемарыял складаецца з некалькіх частак, але мае адзінае кампазіцыйнае рашэнне, якое паўтарае планіроўку былой вёскі. У цэнтры комплексу - бронзавая скульптура "Няскораны чалавек", вышыня якой складае больш за 6 м. Гэта сімвал чалавека, які паўстаў жывым з агню, вынес адтуль цела мёртвага хлопчыка і нясе яго праз гады, прамаўляючы вечны праклён фашызму, праклён любому злу на зямлі. Гэта зборны вобраз беларускага селяніна. Яго правобразам паслужыў сведка Хатынскай трагедыі Іосіф Камінскі, цудам пакінуты ў жывых. Ён, абгарэлы, зранены, выбраўся з пылаючага хлява і сярод трупаў аднавяскоўцаў знайшоў знявечанае цела свайго сына.
Побач са скульптурай - стуленыя гранітныя пліты, якія нагадваюць дах хлява, у якім карнікі спалілі жыхароў Хатыні. На брацкай магіле мармуровы вянок памяці з сімвалічным зваротам загінуўшых да жывых з просьбай берагчы мір і спакой на зямлі: "Людзі добрыя, памятайце: любілі мы жыццё і Радзіму нашу, і Вас, дарагія. Мы згарэлі жывымі ў агні. Наша просьба да ўсіх: няхай смутак звернецца ў мужнасць вашу і сілу, каб змаглі Вы зацвердзіць навечна мір і спакой на зямлі. Каб з гэтага часу нідзе і ніколі ў віхуры пажараў жыццё не памірала!" З іншага боку вянка-адказ жывых загінулым: "Родныя вы нашы. Галавы ў смутку вялікай схіліўшы, стаім перад вамі. Вы не скарыліся фашысцкім забойцам у чорныя дні ліхалецця. Вы прынялі смерць, але полымя любові да Радзімы нашай савецкай давеку не згасне. Памяць пра вас у народзе несмяротная, як вечная наша зямля і вечна яркае сонца над ёю".
Трагедыя Хатыні - не выпадковы эпізод вайны, а адзін з тысячы фактаў, якія сведчаць аб мэтанакіраванай палітыцы генацыду гітлераўскай Германіі ў адносінах да насельніцтва Беларусі. Лёс Хатыні за гады Вялікай Айчыннай вайны падзялілі тысячы вёсак нашай краіны. Паводле апошніх даследаванняў, у Беларусі нямецка-фашысцкімі захопнікамі было разбурана і спалена не менш за 216 гарадоў і раённых цэнтраў, больш за 9 тыс.вёсак. Некаторыя населеныя пункты так і не былі адноўлены.
Мы памятаем!
Спецыялізаваныя сайты
Iнфармацыйныя iнтэрнэт-парталы
Iнтэрнэт-партал Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь
Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь
Бiяметрычныя дакументы Рэспублікі Беларусь
Нацыянальны прававы Інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь
Нацыянальны цэнтр інтэлектуальнай уласнасці
Беларускі прафсаюз работнікаў лесу і прыродакарыстання
Мінская абласная арганізацыя Беларускага прафсаюза работнікаў лесу і прыродакарыстання
Афіцыйныя геральдычныя сімвалы Рэспублікі Беларусь