14.06.2021
15 чэрвеня - Сусветны дзень ветру
Сусветны дзень ветру ў чэрвені ідзе,
Ён да ветраэнергетыцы ўвагу прыцягне!
Вецер ўсюдыісны будзем прыручаць,
Выдаткі на энергію станем скарачаць!
Вецер - гэта сіла, якую людзі спрабавалі ўтаймаваць яшчэ з спрадвечных часоў. Згадкі пра ветраных багоў мы знаходзім і ў скіфаў, і ў старажытных славян, у ацтэкаў і ў многіх іншых культурах. Сёння мы не асацыюем гэтую сілу з чымсьці звышнатуральным, аднак чалавецтва па-ранейшаму захоплена ідэяй выкарыстання ветру ў сваіх мэтах.
15 чэрвеня адзначаецца Сусветны дзень ветру (Global Wind Day).
Ініцыятарамі стварэння гэтага свята сталі Еўрапейская асацыяцыя ветраэнергетыкі (EWEA) і Сусветны савет па энергіі ветру (GWEC). А яго мэта -прыцягненне ўвагі грамадскасці (у першую чаргу, прадстаўнікоў энергетычных комплексаў розных краін) да вялізнага патэнцыялу ветраэнергетыкі.
Упершыню адзначаўся Дзень ветру ў Еўропе ў 2007 годзе. Ужо ў 2009 годзе ён набыў статус сусветнага, да святкавання далучыліся больш за 30 краін. З кожным годам іх колькасць хутка расце. Прычым кожны чалавек можа адсвяткаваць гэты незвычайны дзень самастойна: напрыклад, адправіцца з сябрамі запускаць паветраных змеяў, выкарыстоўваючы для гэтага вясёлага дзейства бясплатную і магутную энергію ветру.
Арганізатары Дня ветру падкрэсліваюць, што да ліку асноўных задач свята адносіцца і знаёмства з ветраэнергетыкай шырокай грамадскасці. Людзям на практыцы паказваюць, як нараджаецца энергія ветру. 15 чэрвеня ў многіх краінах свету праводзяцца тысячы розных мерапрыемстваў, у рамках якіх для насельніцтва ладзяцца экскурсіі на ветравыя станцыі і сустрэчы з экспертамі, праходзяць лекцыі і семінары на тэму «вецер – альтэрнатыўная крыніца энергіі».
На думку экспертаў, развіццё ветраэнергетыкі дапаможа вырашыць шэраг праблем не толькі энергетычнай, але і эканамічнага, а таксама экалагічнага характару. У прыватнасці, актыўная праца ў гэтым кірунку можа прывесці да скарачэння велізарных сум, якія штогод укладваюцца ў энергетыку. У выніку, не будзе так востра стаяць праблема абмежаванасці рэсурсаў выкапнёвага паліва, свет зможа пераадолець крызіс глабальнага змянення клімату.
«За ветраэнергетычнымі ўстаноўкамі - будучыня!»,- кажуць эксперты. Многія краіны разумеюць гэта ўжо цяпер. Сёння ветраэнергетычныя ўстаноўкі (ВЭУ) паспяхова дзейнічаюць амаль у 80 краінах свету, а ў вытворчасці энергіі з ветру ўдзельнічаюць тысячы людзей.
Асноўнымі лідэрамі па магутнасці ўведзеных у эксплуатацыю ВЭУ на дадзены момант з'яўляюцца Кітай, ЗША, Германія і Іспанія.
Найбуйнейшым распрацоўваным ветрагенератарам на пачатак 2021 года лічыцца дацкая мадэль для афшорнай ветраэнергетыкі Vestas V236-15.0 рэкорднай магутнасцю ў 15 МВт, вытворчасць першага прататыпа намечана на 2022 год, серыйную вытворчасць - на 2024-й. Адзін такі ветрагенератар будзе здольны вырабляць да 80 ГВт/г электраэнергіі ў год, забяспечваючы прадухіленне эмісіі вуглякіслага газу ў аб'ёме 38 000 тон.
Па стане на пачатак 2021 года ва ўсім свеце агульная ўстаноўленая магутнасць ветраэлектрычных станцый усіх тыпаў дасягнула 744 ГВт, з якіх 289 ГВт (39%) прыпадае на Кітай, 122 ГВт (16,4%) – на ЗША, 219 ГВт (29,4%) сумарна ўстаноўлена ў краінах Еўропы.
Стварэнне ветрапаркаў у Рэспубліцы Беларусь з'яўляецца адносна новым дынамічна развіваючымся напрамкам. З 2015 года ў Беларусі рэалізуецца праект міжнароднай тэхнічнай дапамогі ПРААН / ГЭФ «Ліквідацыя бар'ераў для развіцця ветраэнергетыкі ў Рэспубліцы Беларусь», асноўнымі задачамі якога з'яўляюцца:
* аказанне садзейнічання ў ліквідацыі бар'ераў для развіцця ветраэнергетыкі ў Рэспубліцы Беларусь;
* распрацоўка пляцовак для будаўніцтва ветрапаркаў, што прывядзе да атрымання дазволаў, фінансавання і будаўніцтва ветраэнергетычных установак магутнасцю не менш за 25 МВт у Беларусі;
* стварэнне і прымяненне для гэтых ветраэнергетычных станцый такога механізму, які стане ў далейшым тыпавой схемай і адкрые магчымасці для будучай распрацоўкі ветраэнергетычных станцый прыватнымі кампаніямі.
Акрамя таго, у рамках праекта быў распрацаваны Атлас ветравога патэнцыялу Рэспублікі Беларусь. Атлас уяўляе сабой адлюстраванне на карце Рэспублікі Беларусь тэматычных слаёў па дадзеных са стацыянарных пунктаў прыземных метэаралагічных назіранняў Белгідрамета і інтэрпаляваных значэнняў паміж імі. У аснову Атласа вятроў закладзена гідраметэаралагічная інфармацыя па тэрыторыі Беларусі за 20-гадовы перыяд, якая будзе абнаўляцца штогод, што дазволіць забяспечыць падтрыманне яго ў пастаянным актуальным выглядзе.
У Беларусі на май 2021 года працуюць 112 ветраэнергетычных установак сумарнай магутнасцю 127,4 МВт. Электрычнасцю, якую яны выпрацоўваюць, можна забяспечыць хатнія гаспадаркі пяці гарадоў, такіх, напрыклад, як Навагрудак. Новы ветрапарк магутнасцю 25 МВт з'явіцца ў Лёзненскім раёне Віцебскай вобласці да канца 2022 года.
Цікавыя факты, звязаныя з ветрам:
* Самы моцны вецер над паверхняй Зямлі, хуткасць якога можа складаць 450 км/ , можа назірацца на вышыні 8-60 км над узроўнем мора. А на паверхні Зямлі рэкардсменам па сіле і працягласці з'яўляецца вецер, што дзьме ў бухце «Садружнасць», Антарктыда (250 км/г). Менавіта дзякуючы нястомным і моцным вятрам гэта мясцовасць набыла славу самай ветранай тэрыторыі на зямным шары.
* Самы моцны парыў ветру зафіксаваны 10 красавіка 1996 года падчас праходжання цыклона Алівія на аўстралійскім востраве Барроў. Яго хуткасць склала 113 м/с (408 км/г).
* Самы моцны смерч па хуткасці ветру быў зафіксаваны 2 красавіка 1958 года ў ЗША ў штаце Тэхас. За неймаверную хуткасць 450 км/г смерч быў занесены ў Кнігу рэкордаў Гінеса.
• Самыя моцныя вятры ў Сонечнай сістэме – на планеце Няптун. Іх хуткасць можа дасягаць 2200 км/г. А «сонечны вецер» (паток супер-іянізаваных часціц у касмічную прастору) валодае хуткасцю ад 300 да 600 км/сек.
* Адну з прэмій «за самыя дурныя вынаходкі» атрымала прылада пад назвай «пасіўны дворнік». Меркавалася, што дворнікі будуць чысціць бакавыя люстэркі машыны, рухаючыся выключна пры дапамозе сілы ветру, аднак гэта аказалася немагчымым.
Шмат цікавых падзей і нават кур'ёзных выпадкаў, звязаных са стыхіяй ветру, сустракаецца ў прыродзе і адбываецца нават у паўсядзённым жыцці.
* Абарыгены архіпелага Вогненная Зямля носяць вопратку толькі на тым баку цела, на якую дзьме вецер.
* У дваццатых гадах мінулага стагоддзя ў Тэнэсі адбыўся невытлумачальны выпадак. Наляцелы смерч знёс дах і сцены дома аднаго з фермераў. Пры гэтым сям'я, якая знаходзілася ў гэты момант за абедзенным сталом, засталася цэлая.
* А аднойчы вецер літаральна выратаваў чалавека. Калі жыхарка ЗША Эльвіта Адамс вырашыла звесці рахункі з жыццём і паднялася на 86-ы паверх знакамітага Эмпайр Стэйт Білдынг, наймацнейшы парыў ветру ў момант яе скачка знёс жанчыну на карніз 85-га паверха. Місіс Адамс атрымала пераломам бядра.
• Імператарскія пінгвіны з'яўляюцца адзінымі прадстаўнікамі фауны, здольнымі размнажацца, калі дзьме ураганны вецер, бо яны гадуюць сваё патомства ў Антарктыдзе, дзе пастаянна раве вецер і стаіць мароз мінус 60°С.
Інфармацыя падрыхтавана з інтэрнэт-крыніц
Спецыялізаваныя сайты і сайты Філіялаў
Iнфармацыйныя iнтэрнэт-парталы
Iнтэрнэт-партал Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь
Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь
Бiяметрычныя дакументы Рэспублікі Беларусь
Нацыянальны прававы Інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь
Нацыянальны цэнтр інтэлектуальнай уласнасці
Беларускі прафсаюз работнікаў лесу і прыродакарыстання
Афіцыйныя геральдычныя сімвалы Рэспублікі Беларусь
Мінская абласная арганізацыя Беларускага прафсаюза работнікаў лесу і прыродакарыстання