Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь Дзяржаўная ўстанова "Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя" БЕЛГIДРAМЕТ
Галоўная / Інфармацыя / Iнфармацыя кліматолага
04.12.2020

Кліматычная характарыстыка восені 2020 года

Сярэдняя тэмпература паветра восеньскага сезону 2020 года склала 9,7°С, што на 3,1ºС вышэй за кліматычную норму. Такая цёплая восень на тэрыторыі Беларусі адзначаецца ўпершыню за ўсю гісторыю назіранняў.
Адхіленне сярэдняй месячнай тэмпературы паветра восеньскага сезону
ад кліматычнай нормы (+6,6ºС) па Рэспубліцы Беларусь

Найбольшыя станоўчыя адхіленні тэмпературы паветра ад кліматычнай нормы былі адзначаны на тэрыторыі Віцебскай вобласці (у сярэднім па вобласці +3,3ºС), найменшыя – на тэрыторыі Гродзенскай і Брэсцкай абласцей (у сярэднім па вобласці +3,0°С). Цёплымі былі ўсе тры месяцы восені. У верасні сярэдняя тэмпература паветра перавышала кліматычную норму на 2,7ºС, у кастрычніку – на 3,8ºС, у лістападзе – на 2,9ºС. 
Сярэдняя тэмпература паветра і кліматычная норма па месяцах 
восеньскага сезону 2020 года па Рэспубліцы Беларусь

Сярэдняя тэмпература верасня склала 14,8ºС. Верасень 2020 года стаў другім у ранжыраваным шэрагу ад самага цёплага да самага халоднага верасня за ўсю гісторыю метэаназіранняў (самым цёплым быў верасень 2018 года). Станоўчая анамалія тэмпературы распаўсюдзілася па ўсёй тэрыторыі краіны. Найбольшых значэнняў адхіленні тэмпературы паветра ад кліматычнай нормы дасягнулі ў Гомельскай вобласці і склалі ў сярэднім па вобласці +3,1°С, у Мінскай вобласці яны былі найменшымі і склалі ў сярэднім па вобласці +2,5°С. Абсалютны максімум тэмпературы паветра за месяц быў адзначаны 2 верасня ў Брагіне і склаў +32,8°С. абсалютны мінімум тэмпературы паветра за месяц адзначаны ў Бабруйску 21 верасня (-0,7°С).
Заканчэнне кліматычнага лета (пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 14°С у бок паніжэння) ажыццявіўся 17-18 верасня ў асноўным па паўночнай палове краіны, 28 верасня - ў асобных раёнах на захадзе рэспублікі, 7-11 кастрычніка - па паўднёвай палове Беларусі. 
Сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра за кастрычнік склала +10,5°С. Кастрычнік 2020 года стаў самым цёплым, пачынаючы з 1945 года. Станоўчая анамалія тэмпературы распаўсюдзілася па ўсёй тэрыторыі краіны. Найбольшыя значэнні станоўчых адхіленняў тэмпературы паветра ад кліматычнай нормы адзначаны ў Гомельскай вобласці (+4,1ºС). Абсалютны максімум тэмпературы паветра за месяц быў адзначаны 4 кастрычніка на станцыі Брэст і склаў +24,4°С. абсалютны мінімум тэмпературы паветра за месяц адзначаны на станцыі Езярышча 21 кастрычніка і склаў -2,7°С.
Пачатак ацяпляльнага перыяду (устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 8°С у бок паніжэння) ажыццявіўся пераважна па паўночнай палове краіны 15-17 кастрычніка (звычайна гэта адбываецца ў першай дэкадзе кастрычніка); з 28 кастрычніка па 8 лістапада - па паўднёвай палове Беларусі (звычайна ў другой дэкадзе кастрычніка).  
Сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра за лістапад склала +3,8°С. Так цёпла ў лістападзе на тэрыторыі краіны за пасляваенны перыяд бывае прыкладна адзін раз у 9 гадоў, а з 1981 года – прыкладна раз у 5-6 гадоў. Станоўчая анамалія тэмпературы паветра распаўсюдзілася паўсюдна. Найбольшыя значэнні станоўчых адхіленняў тэмпературы паветра ад кліматычнай нормы адзначаны ў Віцебскай вобласці (+3,4ºС), у Гомельскай вобласці адхіленні былі найменшымі (+2,6ºС). Абсалютны максімум тэмпературы паветра за месяц адзначаны 7 лістапада на станцыі Гомель і склаў +14,7°С. Абсалютны мінімум тэмпературы паветра за месяц адзначаны на станцыі Палеская 11 лістапада і склаў -5,0°С.  
Устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз +5°С у бок паніжэння (заканчэнне вегетацыйнага перыяду) адбыўся на большай частцы тэрыторыі 9-10 лістапада, прыкладна на 11-20 дзён пазней звычайных тэрмінаў, у крайніх заходніх і паўднёва-заходніх раёнах ён ажыццявіўся 20 лістапада, на 3 тыдні пазней звычайнага.
Колькасць ападкаў за восень 2020 года і кліматычная норма 
па абласцях і тэрыторыі Беларусі

За восень у сярэднім па краіне выпала 130 мм ападкаў, што складае 83% кліматычнай нормы за сезон. Недабор ападкаў адчуваўся на большай частцы тэрыторыі краіны, за выключэннем Магілёўскай вобласці, дзе выпала 164 мм або 104% сезоннай нормы ападкаў. Найбольш істотны недабор ападкаў адзначаўся на тэрыторыі Гродзенскай вобласці – 98 мм (63% нормы восеньскага сезона). 
На працягу восені на тэрыторыі Беларусі ападкі выпадалі нераўнамерна - недабор ападкаў назіраўся ў верасні і лістападзе (62% і 78% нормы адпаведна), а ў кастрычніку ападкаў выпала больш месячнай нормы (114%). 
Колькасць ападкаў і кліматычная норма
па месяцах восені 2020 года

Ападкі восенню выпадалі пераважна ў выглядзе дажджу, у асобныя суткі кастрычніка і лістапада разам з дажджом адзначаўся снег і мокры снег. 18 кастрычніка месцамі па паўночным усходзе краіны адзначалася адукацыя няўстойлівага снежнага покрыва вышынёй да 4 см. У другой і трэцяй дэкадах лістапада ў асобных раёнах на непрацяглы час усталёўваўся снежны полаг, на апошні дзень восені яго вышыня на большай частцы тэрыторыі склала ад 0,5 да 16 см (Езярышча). У асобныя суткі восені назіраліся слабыя туманы і галалёд, узмацняўся вецер парывамі да 15-20 м/с і больш. Максімальная за восень хуткасць ветру (25 м/с), якая дасягнула крытэрыю небяспечнай з'явы, зарэгістраваная на АМСГ Гродна 17 верасня.

Спецыялізаваныя сайты і сайты Філіялаў