Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь Дзяржаўная ўстанова "Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя" БЕЛГIДРAМЕТ
Галоўная / Інфармацыя / Iнфармацыя кліматолага
11.01.2021

Кліматычная характарыстыка 2020 года

2020 год быў анамальна цёплым. Сярэднегадавая тэмпература паветра склала +9,1°С, што на 2,4°С вышэй за норму. 
 
Адхіленне сярэдняй гадавой тэмпературы паветра 
ад кліматычнай нормы (+6,7°С) па Беларусі

Гэты год заняў першае месца ў ранжыраваным шэрагу назіранняў (ад найбольш цёплага года да найбольш халоднага) з 1881 года. Да гэтага самым цёплым быў 2019 год з сярэдняй тэмпературай паветра +8,8°С. 
На працягу ўсяго года, за выключэннем красавіка, мая і ліпеня, назіраліся станоўчыя анамаліі тэмпературы паветра. 
 
Адхіленне сярэдняй месячнай тэмпературы паветра 
ад кліматычнай нормы ў сярэднім па Беларусі за 2020 год

Сярэдняя тэмпература паветра за зімовы сезон 2019-2020 гадоў склала +1,5°С, што вышэй за кліматычную норму на 5,5°С. Такой цёплай зімы на тэрыторыі Беларусі за ўсю гісторыю метэаназіранняў не адзначалася ні разу. Папярэдні рэкорд належыць зімоваму сезону 1989-90 гадоў з сярэдняй тэмпературай паветра -0,1°С.
Усе тры месяцы зімы 2019-2020 гадоў былі вельмі цёплымі з станоўчай сярэднямесячнай тэмпературай паветра. 
Сярэдняя тэмпература снежня склала +1,9°С, што вышэй за кліматычную норму на 5,2°С у ранжыраваным шэрагу ад самага цёплага да самага халоднага, пачынаючы з 1945 года, снежань 2019 года заняў 2 месца. 
У студзені сярэдняя тэмпература паветра склала +1,1°С, што вышэй за кліматычную норму на 5,5°С. Такі цёплы студзень за ўсю гісторыю метэаназіранняў (з 1881 года) адзначаецца ўпершыню. 
Сярэдняя за люты тэмпература паветра склала +1,6°С, што вышэй дэкаднай кліматычнай нормы на 5,9°С. Люты з такой высокай сярэднямесячнай тэмпературай паветра адзначаецца другі раз, пачынаючы з 1945 года. 
Максімальная тэмпература паветра за зімовы сезон была адзначана на станцыі Драгічын 18 снежня (+12,8°С), мінімальная – на станцыі Езярышча 8 лютага (-11,1°С). 
Сярэдняя тэмпература паветра за вясну 2020 года склала ў сярэднім па краіне +7,1°С, што вышэй за кліматычную норму на 0,2°С.
Устойлівага пераходу сярэдняй сутачнай тэмпературы паветра праз 0°С у бок павышэння (пачатак вясны ў кліматалогіі) у Беларусі сёлета не адзначалася, паколькі не наступала кліматычная зіма (не ажыццявіўся пераход сярэдняй сутачнай тэмпературы паветра праз 0°С у бок паніжэння ў зімовыя месяцы). 
Сакавік быў цёплым - сярэдняя тэмпература паветра за месяц склала +3,6°С, што вышэй за кліматычную норму на 3,4°С. Так цёпла ў сакавіку на тэрыторыі краіны бывае прыкладна адзін раз у 10-15 гадоў.
У красавіку сярэдняя па краіне тэмпература паветра склала +6,8°С, што ніжэй за кліматычную норму на 0,5°С.
Устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 5°С у бок павышэння (пачатак вегетацыйнага перыяду) ажыццявіўся па большай частцы тэрыторыі краіны ў канцы сакавіка - першай дэкадзе красавіка ў тэрміны блізкія да звычайных і толькі па крайнім паўночным усходзе краіны - у трэцяй дэкадзе красавіка. 
Май быў халодным - сярэдняя тэмпература склала +11,0°С, што ніжэй за кліматычную норму на 2,4°С. Апошні раз такі халодны май у Беларусі быў адзначаны ў 1999 годзе.
Устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 8°С у бок павышэння (заканчэнне ацяпляльнага перыяду) ажыццявіўся ў трэцяй дэкадзе красавіка – першых чыслах траўня і толькі па крайнім поўдні і паўднёвым захадзе краіны - у першай дэкадзе красавіка. 
Максімальнае значэнне тэмпературы паветра за сезон (+28,9°С) адзначана ў Жыткавічах 11 мая. Мінімальнае значэнне тэмпературы паветра зарэгістравана 24 сакавіка на станцыі Бярэзінскі запаведнік (-10,9°С).
Сярэдняя па краіне тэмпература паветра за летні сезон 2020 года склала +18,8°С, што на 1,4°С вышэй за кліматычную норму. Мінулы сезон заняў 11 месца ў ранжыраваным шэрагу назіранняў ад самага цёплага да самага халоднага сезона, пачынаючы з 1881 года. 
Устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 14°С у бок павышэння (пачатак кліматычнага лета) па ўсёй тэрыторыі краіны ажыццявіўся 4-6 чэрвеня.
За гэтае лета адзначана ад 26 да 67 гарачых дзён (з тэмпературай +25°С і вышэй) пры норме 22-48 дзён. 
Тэмпературны рэжым сезону быў неаднародным. 
Сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра за чэрвень склала +19,6°С, што вышэй за кліматычную норму на 3,2°С. Першы месяц лета заняў 4 месца ў ранжыраваным шэрагу назіранняў ад самага цёплага да самага халоднага, пачынаючы з 1945 года.
У ліпені сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра склала +18,3°С, што ніжэй за кліматычную норму на 0,1°С. Пачынаючы з 1881 года, такая і больш нізкая тэмпература паветра ў ліпені ў сярэднім па краіне бывае прыкладна раз у 2 гады.
У жніўні сярэдняя па краіне тэмпература паветра склала 18,6°С, што вышэй за кліматычную норму на 1,3°С. Жнівень гэтага года заняў 9 месца ў ранжыраваным шэрагу назіранняў ад самага цёплага да самага халоднага месяца, пачынаючы з 1945 года.
Максімальная тэмпература паветра летняга сезону зарэгістраваная ў Жлобіне 11 чэрвеня (+34,4°С), мінімальная – 14 жніўня ў Бабруйску (+3,1°С).
Сярэдняя тэмпература паветра восеньскага сезону 2020 года склала +9,7°С, што на 3,1°С вышэй за кліматычную норму. Такая цёплая восень на тэрыторыі Беларусі адзначаецца ўпершыню за ўсю гісторыю назіранняў. 
Сярэдняя тэмпература верасня склала +14,8°С, што вышэй за норму на 2,7°С. Верасень 2020 года стаў другім у ранжыраваным шэрагу ад самага цёплага да самага халоднага верасня, пачынаючы з 1945 года (самым цёплым быў верасень 2018 года).
Заканчэнне кліматычнага лета (пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 14°С у бок паніжэння) ажыццявіўся 17-18 верасня ў асноўным па паўночнай палове краіны, 28 верасня ў асобных раёнах на захадзе рэспублікі, 7-11 кастрычніка па паўднёвай палове Беларусі. 
Сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра за кастрычнік склала +10,5°С (на 3,8°С вышэй за норму). Кастрычнік 2020 года стаў самым цёплым, пачынаючы з 1945 года. Да гэтага самым цёплым быў кастрычнік 1967 года з сярэдняй тэмпературай паветра + 9,7°С.
Пачатак ацяпляльнага перыяду (устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 8°С у бок паніжэння) ажыццявіўся пераважна па паўночнай палове краіны 15-17 кастрычніка (звычайна гэта адбываецца ў першай дэкадзе кастрычніка); з 28 кастрычніка па 8 лістапада - па паўднёвай палове Беларусі (звычайна ў другой дэкадзе кастрычніка).  
Сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра за лістапад склала +3,8°С (на 2,9°С вышэй за кліматычную норму). Так цёпла ў лістападзе на тэрыторыі краіны, пачынаючы з 1945 года, бывае прыкладна адзін раз у 9 гадоў, а з 1981 года – прыкладна раз у 5-6 гадоў.
Устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 5°С у бок паніжэння (заканчэнне вегетацыйнага перыяду) па большай частцы тэрыторыі краіны ажыццявіўся 9-10 лістапада на 2-3 тыдні пазней звычайнага, а па паўднёвым захадзе краіны - 20 лістапада. 
Максімальная тэмпература паветра за восеньскі сезон была адзначана на станцыі Брагін 2 верасня (+32,8°С), мінімальная – на станцыі Палеская, 11 лістапада (-5,0°С). 
Тэмпература паветра за снежань 2020 года ў сярэднім па рэспубліцы склала -0,8°С, што вышэй за кліматычную норму на 2,5°С. Снежань з такой і больш высокай сярэдняй за месяц, тэмпературай паветра, пачынаючы з 1945 года, адзначаецца ў сярэднім адзін раз у 5 гадоў, а за апошнія 20 гадоў – адзін раз у 2-3 гады.
Устойлівы пераход сярэднясутачнай тэмпературы паветра праз 0°С у бок паніжэння па большай частцы тэрыторыі краіны ажыццявіўся ў апошніх чыслах лістапада - першай дэкадзе снежня на 2-3 тыдні пазней звычайных тэрмінаў, а па крайнім паўднёвым захадзе на апошні дзень месяца пераход не ажыццявіўся. 
За 2020 год у сярэднім па краіне выпала 593,7 мм ападкаў ці 92% нормы (норма 646 мм). 
 

Адхіленне гадавых сум ападкаў ад кліматычнай нормы 
(646 мм) па тэрыторыі Беларусі

У чатырох з дванаццаці месяцаў года сумы ападкаў перавышалі норму. Найбольшая сума ападкаў адзначана ў чэрвені - 104,2 мм або 129% кліматычнай нормы за месяц. Самым сухім месяцам быў красавік, за які ў сярэднім па Беларусі выпала 13,1 мм ападкаў, што склала 34% кліматычнай нормы. У ранжыраваным шэрагу назіранняў ад самага сухога да самага вільготнага, красавік 2020 года заняў 4 месца. Самым засушлівым з'яўляецца красавік 2019 года з сярэдняй па краіне сумай ападкаў роўнай 7,0 мм.
 
Сума ападкаў і кліматычная норма па месяцах 2020 года
па тэрыторыі Беларусі

Максімальная хуткасць ветру за год адзначана 14 сакавіка ў Гродне і 10 чэрвеня на ГП Ула і склала 27 м/с. На працягу года адзначаліся наступныя віды небяспечных з’яў: наліпанне мокрага снегу, моцны вецер, вельмі моцны дождж і лівень, буйны град, моцны галалёд.

Спецыялізаваныя сайты і сайты Філіялаў