У ФАО занепакоеныя тэмпамі дэградацыі і забруджвання глеб На сённяшні дзень трэць усіх глебаў у свеце падвергнулася дэградацыі з прычыны эрозіі, герметызацыі і засалення, вымывання арганічных рэчываў, падкісленай, забруджвання і іншых негатыўных працэсаў. Пра гэта паведамляюць з Харчовай і сельскагаспадарчай арганізацыі (ФАО). Яе эксперты нагадваюць, што на фарміраванне аднаго сантыметра верхняга пласта глебы сыходзіць каля тысячы гадоў. «Здаровая глеба – гэта каштоўны рэсурс не ўзнаўляецца, але ёй пагражае ўсё больш разбуральнае паводзіны чалавека. Мы нясем адказнасць за стан глеб, якія даюць нам ежу, ваду і чыстае паветра. Сёння мы павінны прыняць меры па аздараўленні нашых глебаў», - гаворыцца ў дакладзе ФАО. Яго выпуск прымеркаваны да Глабальнага симпозиуму па забруджвання глебаў. Ён праходзіць на гэтым тыдні ў штаб-кватэры ФАО ў Рыме. Цяперашнія тэмпы дэградацыі глеб ставяць пад пагрозу магчымасць будучых пакаленняў задавальняць свае самыя надзённыя патрэбы. Бо 95 працэнтаў усяго таго, што мы ямо, прама ці ўскосна вырабляецца на зямлі. Паводле прагнозаў, да 2050 году насельніцтва планеты перавысіць дзевяць мільярдаў чалавек. Забяспечыць іх харчаваннем як цяпер, так і ў будучыні, можна толькі павышаючы ўраджайнасць, паляпшаючы якасць вырошчваецца прадукцыі на існуючых глебах. Глеба служаць свайго роду фільтрам і ачышчае штогод дзясяткі тысяч кубічных кіламетраў вады. Выступаючы ў якасці асноўнага сховішчы вугляроду, глебы таксама дапамагаюць рэгуляваць выкіды двухвокісу вугляроду і іншых парніковых газаў, і, такім чынам, з'яўляюцца важнай складніку ў барацьбе са змяненнем клімату. У Боне абмяркоўваюць шляхі рэалізацыі Парыжскага пагаднення па клімаце У Боне стартаваў апошні раўнд перамоваў па распрацоўцы «механізму рэалізацыі»Парыжскага пагаднення, закліканага не дапусціць павышэння сярэдняй глабальнай тэмпературы больш, чым на 1,5-2 градусы па Цэльсіі. «У 2017 годзе мы перажылі мноства стыхійных бедстваў, якія сталі наступствамі змены клімату. Час не чакае, мы павінны дзейнічаць», - заявіла выканаўчы сакратар Рамачнай канвенцыі ААН аб змяненні клімату Патрысія Эспиноза, звяртаючыся да ўдзельнікаў сустрэчы, якая працягнецца да 10 траўня. Патрысія Эспиноза папярэдзіла, што наступствы змены клімату будуць пагаршацца, калі ўжо сёння мы не прымем рашучых мер па скарачэнні эмісіяў парніковых газаў у атмасферу. Удзельнікі сустрэчы ў Боне павінны ўзгадніць рашэнне «па механізме рэалізацыі» Парыжскага пагаднення. Мяркуецца, што яно будзе прынятае на 24-й Канферэнцыі ААН па змене клімату. Яна адбудзецца ў снежні ў польскім горадзе Катовица. Сёння на разгляд удзельнікаў сустрэчы ў Боне прадстаўлены новы даклад па змяненні клімату. У прадмове да яго Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутерриш нагадаў, што глабальнае пацяпленне - самая вострая праблема нашага часу. Ён спаслаўся на навуковыя дадзеныя аб тым, што ўзроўні вуглякіслага газу ў атмасферы вышэй, чым калі-небудзь за апошнія 800 тысяч гадоў, і яны працягваюць расці. «Наступствы пацяплення на планеце – наймагутныя ураганы, засухі, пажары, паводкі, раставанне льдоў, павышэнне ўзроўню мораў набываюць сапраўды катастрафічны характар. Таму я заклікаю бакі выканаць Парыжскае пагадненне і распачаць рашучыя крокі, якія адказваюць патрабаванням навукі», - сказаў кіраўнік ААН. 2017 год стаў адным з трох самых цёплых за ўсю гісторыю назірання. Па дадзеных метэаролагаў, за мінулыя 25 гадоў канцэнтрацыя вуглякіслага газу ў атмасферы ўзрасла з 360 частак на мільён да больш чым 400. Нагадаем, што Парыжскае пагадненне па клімаце было прынята сусветнымі лідэрамі ў 2015 годзе. Яно прадугледжвае цэлы шэраг мер па адаптацыі да змены клімату, пераходу на «зялёныя» тэхналогіі, дапамога краінам, якія развіваюцца, а галоўнае – скарачэнне эмісіяў парніковых газаў, неабходнае для таго, каб утрымаць павышэнне сярэдняй глабальнай тэмпературы ў межах 1,5-2 градусы па Цэльсіі. Навукоўцы папярэджваюць, аднак, што, калі не прыняць больш рашучых мер, дасягнуць гэтай мэты не атрымаецца. Самы чыстае паветра – у Краіне азёр Сусветная арганізацыя аховы здароўя (СААЗ) праводзіла даследаванні якасці паветра ў перыяд з 2008 па 2016 год. Назірання за узроўнем забруджвання паветра праводзіліся ў больш чым ста краінах. Вынікі даследавання апублікаваныя на афіцыйным сайце арганізацыі. Самым чыстым прызнаны паветра ў Фінляндыі. Як адзначаюць эксперты СААЗ, змест мікрачасцін пылу ў Фінляндыі ў сярэднім складае 6 мікраграмаў на кубічны метр, гэта самы нізкі паказчык у свеце. Акрамя Фінляндыі, у лідэрах рэйтынгу знаходзяцца Эстонія, Швецыя, Нарвегія і Ісландыя. Найбольш высокія канцэнтрацыі дробных часціц, то ёсць горшае якасць паветра, зафіксаваныя ў Угандзе, Манголіі, Катары і Камеруне. У гэтых краінах канцэнтрацыі дробных часціц у паветры больш чым у дзесяць разоў вышэй па параўнанні з краінамі — лідэрамі рэйтынгу.

26 красавіка 1986 года – фатальны дзень, калі выбух рэактара на Чарнобыльскай АЭС стаў новай кропкай адліку ў гісторыі развіцця ўсёй чалавечай цывілізацыі. Выбух рэактара прывёў да жудаснага радыеактыўнаму забруджванню мясцовасці, у выніку якога забруджванню падвергліся значныя тэрыторыі Украіны, Беларусі і некаторыя вобласці Расіі. Наступствы аварыі да гэтага часу працягваюць уздзейнічаць на жыццё насельніцтва не толькі краін, якія падвергліся радыяцыйнаму забруджванню, але і ўсяго свету. Гэтая катастрофа нанесла сур'ёзны ўдар па ўсіх сферах жыццядзейнасці чалавека ў Беларусі. У выніку аварыі радыеактыўнаму забруджванню цэзіем-137 з ўзроўнямі больш за 37 кБк/м2 (1 Кі/км2) падвергліся 23% тэрыторыі Рэспублікі Беларусь (46,45 тыс. км2), стронцыем-90 з ўзроўнямі больш 5,55 кБк/м2 (0,15 Кі/км2) – 10% тэрыторыі (21,1 тыс. км2), ізатопамі плутонію з ўзроўнямі больш за 0,37 кБк/м2 (0,01 Кі/км2) – амаль 2% тэрыторыі (каля 4,0 тыс. км2). Пагаршэнне здароўя насельніцтва, дысбаланс сацыяльнай сферы, прамысловасці, сельскай гаспадаркі, будаўнічага комплексу, транспарту, сувязі, жыллёва-камунальнай гаспадаркі, забруджванне мінеральна-сыравінных, водных, лясных і іншых рэсурсаў, а таксама дадатковыя выдаткі, звязаныя з ажыццяўленнем мер па перасяленню, ліквідацыі і мінімізацыі наступстваў катастрофы, парушылі ўстойлівае сацыяльна-эканамічнае развіццё тэрыторый і нанеслі краіне велізарны ўрон, сумарны памер якога ацэньваецца ў 235 млрд. долараў ЗША, што адпавядае 32 бюджэтам Рэспублікі Беларусь 1985 года. У ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС разам з іншымі міністэрствамі і ведамствамі прымаў удзел і Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролі радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя. Сістэма радыяцыйнага маніторынгу на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь была заснавана на тэорыі і практыцы маніторынгу, створанага ў СССР і мае паўвекавую гісторыю. У Беларусі на сеткі гідраметэаралагічных станцый праводзіліся вымярэння магутнасці дозы гама-выпраменьвання (МД), а затым былі ўведзеныя пункты кантролю радыеактыўных выпадзенняў з атмасферы (адбор пробаў натуральных выпадзенняў з атмасферы вырабляўся з дапамогай гарызантальных планшэтаў). Наяўная да 1986 годзе сетка радыяцыйнага маніторынгу дазволіла ацаніць дынаміку узроўняў магутнасці дозы гама-выпраменьвання і канцэнтрацыі ёду-131 і цэзія-137 у паветры ў першыя дні пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС у Беларусі былі зроблены намаганні па ацэнцы радыеактыўнага забруджвання тэрыторыі і стварэнні сістэмы радыяцыйнага маніторынгу. Адразу ж быў арганізаваны адбор проб глебы на забруджаных тэрыторыях каля ЧАЭС.  У 1986 годзе ў Інстытуце ядзернай энергетыкі АН БССР (цяпер – дзяржаўная навуковая ўстанова «АІЭЯД-Сосны») была падрыхтавана першая карта радыеактыўнага забруджвання тэрыторыі рэспублікі цэзіем-137, у падрыхтоўцы якой бралі непасрэдны ўдзел спецыялісты Белгідрамета. У 1987 годзе сумесна з маскоўскімі спецыялістамі праведзена экспедыцыя па абследаванню водных аб'ектаў, забруджаных у выніку аварыі на ЧАЭС. Экспедыцыя праводзілася на цеплаходзе Гомельскага параходства. Сёння Белгідрамет з'яўляецца арганізацыяй, упаўнаважанай у адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь «Аб прававым рэжыме тэрыторый, якія падвергліся радыеактыўнаму забруджванню ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС» ажыццяўляць наступныя віды дзейнасці: - вызначэнне шчыльнасці забруджвання глебы радыенуклідамі для аднясення населеных пунктаў, а таксама тэрыторый, занятых аб'ектамі, размешчанымі па-за межаў населеных пунктаў, да зон радыеактыўнага забруджвання (Артыкул 6. Зоны радыеактыўнага забруджвання); - кантроль радыеактыўнага забруджвання тэрыторый населеных пунктаў і аб'ектаў, якія знаходзяцца ў зонах радыеактыўнага забруджвання (Артыкул 35. Кантроль радыеактыўнага забруджвання); - радыяцыйны маніторынг глебы, атмасфернага паветра і водных аб'ектаў (Артыкул 36. Радыяцыйны маніторынг). У рамках сваёй кампетэнцыі Белгідрамет прымае ўдзел у выкананні мерапрыемстваў Дзяржаўнай праграмы па пераадоленні наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС на 2011-2015 гады і на перыяд да 2020 года.  Праз 32 гады пасля Чарнобыльскай аварыі, радыяцыйная сітуацыя на забруджаных тэрыторыях стабілізавалася. Ідзе паступовае зніжэнне доз апраменьвання за кошт натуральных фізічных працэсаў (радыеактыўны распад радыенуклідаў, гарызантальная і вертыкальная міграцыя, працэсы выветрывання і паветранага пераносу) і дзейнасці чалавека. Аднак наступствы Чарнобыльскай аварыі носяць доўгачасовы характар і не могуць быць пераадолены цалкам у адносна невялікі пасляаварыйны перыяд. У той жа час мінулы перыяд з'яўляецца самавітай інфармацыйнай платформай для глыбокага аналізу практычнага вопыту па гидрометеорологическому забеспячэнню правядзення ліквідацыйных мерапрыемстваў, ацэнкі задач гидрометслужбы для наступнага перыяду рэабілітацыі пацярпелых тэрыторый, а таксама памяці аб людзях, якія ажыццяўлялі на высокім узроўні свой прафесійны і грамадзянскі абавязак. Сёння - 26 красавіка ўвесь сьвет успамінае аб ахвярах і цяжкіх наступствах чарнобыльскай катастрофы, успамінае пра тых, хто не шкадуючы здароўя і жыцця, стаў на барацьбу з радыяцыйнай стыхіяй.  Цяперашняя 32-я гадавіна – яшчэ адна нагода ўспомніць пра пакуты і вартасцях ахвяр Чарнобыля. У той жа час, аддаючы даніну мінуламу, мы не павінны забываць аб сучаснасці і глядзець наперад, у будучыню.  Белгідрамет памятае пра ўсіх супрацоўнікаў, якія прымалі ўдзел у ліквідацыі наступстваў аварыі на ЧАЭС, і дзякуе за добрасумленную працу і праяўленую мужнасць!

Камітэт ураганаў Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі выдаліў імёны Харві, Ірма, Марыя і Нэйт са спісу імёнаў трапічных цыклонаў Падчас рабочай сустрэчы на французскім востраве Марцініка спецыялісты разгледзелі асаблівасці разбуральнага сезону ўраганаў у Атлантычным акіяне ў 2017 годзе і абмеркавалі рэгіянальную каардынацыю і аператыўнае планаванне для аховы жыцця і маёмасці ў будучыні. Камітэт ураганаў выдаліў імёны Харві, Ірма, Марыя і Нэйт са спісу імёнаў трапічных цыклонаў. Іх заменяць імёны Гаральд, Ідалія, Марго і Найджэл. Чатыры новыя назвы будуць выкарыстоўвацца ў сезоне 2023 года.  У Атлантыцы і на ўсходзе Ціхага акіяна выкарыстоўваюцца мужчынскія і жаночыя імёны ў алфавітным парадку, існуе 6 такіх спісаў. Калі ўраган з'яўляецца асабліва смяротным або дарагім, яго імя выдаляецца і замяняецца іншым імем. Вельмі актыўны сезон ураганаў у Атлантычным акіяне ў 2017 годзе быў адным з самых разбуральных у гісторыі. Шкода перавысіла 300 мільярдаў долараў толькі ў Злучаных Штатах, аднаўленне некаторых найбольш пацярпелых астравоў Карыбскага басейна, накшталт Дамінікі, можа заняць гады. У Азербайджане прачнуўся гразевы вулкан Гразевыя вулканы па паходжанні звязаны з нафтагазавымі радовішчамі. Так што нядзіўна, што на тэрыторыі Азербайджана, на Абшэронскім паўвостраве, існуе цэлы запаведнік гразевых вулканаў, - іх тут каля 350, - амаль палова існуючых на Зямлі. Вывяржэнне навулкане Тарагай прайшло ў 2 этапы. Падчас першага быў чутны моцны гул, а затым з'явіўся слуп агню вышынёй да 500 м, пасля чаго засталося воблака дыму, якое не рассейвалася на працягу 20 хвілін. Другое вывяржэнне адбылося праз дзве гадзіны, але ўжо з іншага вулканічнага канала. У сапраўдны момант Тарагай актыўнасць не праяўляе. Альтэрнатыва пластыку: упакоўка з марскіх водарасцяў У Інданэзіі, якая лічыцца адной з самых забруджаных тэрыторый на планеце, набірае папулярнасць стартап - упакоўка Evoware, вырабленая з водарасцяў. Яе можна з'есці разам з начыннем або выкінуць. Яна, у адрозненні ад пластыка, раскладаецца і бяспечная для навакольнага асяроддзя. Для вырабу Evoware марскія водарасці не апрацоўваюць ні таксінамі, ні іншымі хімічнымі рэчывамі. Тэрмін службы - да 2-х гадоў. Яе робяць у двух варыянтах: для захоўвання прадметаў, непрыдатных да ўжывання, і для харчовых прадуктаў. Акрамя таго, упакоўка раствараецца ў гарачай вадзе, таму ёю плануюць замяніць маленькія пластыкавыя пакуначкі, напоўненыя прыправай у супе хуткага прыгатавання. Біяраскладальны пакецік не паўплывае на смак, калі растворыцца ў бульёне. Гэтая ж упакоўка прыдатная і для кавы ў кубачках. Інданэзія - найбуйнейшая краіна, якая вырабляе марскія водарасці. Выкарыстоўваючы водарасці, як сыравіну для біяраскладальнай упакоўкі, спецыялісты імкнуцца палепшыць становішча мясцовых фермераў і скараціць вытворчасць пластыка, каб паменшыць забруджванне рэк і акіяна. Інфармацыя па матэрыялах інтэрнэт-крыніц падрыхтавана службай міжнароднага супрацоўніцтва, інфармацыі і паліграфіі Белгідрамета.

19-20 красавіка ў г.Гомель, у Інстытуце радыялогіі прайшла міжнародная навукова-практычная канферэнцыя "Чарнобыль і навука: вопыт пераадолення наступстваў", прымеркаваная да чарговай гадавіны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. У канферэнцыі прынялі ўдзел спецыялісты, якія займаюцца навуковым рашэннем праблем радыёэкалогіі, радыёбіялогіі, аграэкалогіі, радыяхіміі, папярэджання і ліквідацыі надзвычайных сітуацый тэхнагеннага характару, псіхалогіі і сацыялогіі. Асноўнымі тэмамі для абмеркавання на канферэнцыі былі вынікі навуковых даследаванняў у галіне радыёэкалогіі, забеспячэнне бяспекі навакольнага асяроддзя і чалавека пры будаўніцтве і эксплуатацыі атамных электрастанцый, а таксама праблемы папярэджання і ліквідацыі надзвычайных сітуацый у зонах радыёактыўнага забруджвання. У  канферэнцыі прыняла ўдзел начальнік аддзела навукова-метадычнага забеспячэння радыяцыйна-экалагічных назіранняў Бакарыкава Ж.В. з дакладам «Комплексная ацэнка радыяцыйна-хімічнага забруджвання паверхневых вод у раёне размяшчэння АЭС». Для ўдзельнікаў канферэнцыі была арганізавана экскурсія, падчас якой яны азнаёміліся з асноўнымі распрацоўкамі РНДУП «Інстытут радыялогіі».

18-20 красавіка супрацоўнікі службы радыяцыйна-экалагічнага маніторынгу Белгідрамета прынялі ўдзел у семінары па падрыхтоўцы справаздач аб стане навакольнага асяроддзя, арганізаваным Еўрапейскім агенцтвам навакольнага асяроддзя (г. Капенгаген, Данія) у рамках праекта ENI SEIS II East «Укараненне прынцыпаў і метадаў сумеснай сістэмы экалагічнай інфармацыі», які фінансуецца Еўрапейскім саюзам. Семінар складаўся з пленарных пасяджэнняў і працоўных груп. У рамках пленарных пасяджэнняў супрацоўнікі Славацкага агенцтва навакольнага асяроддзя, якія займаюцца падрыхтоўкай нацыянальнага дакладу аб стане навакольнага асяроддзя, дзяліліся сваім вопытам па працэдуры і працэсе падрыхтоўкі дакладу,  яго структуры і зместу, а таксама аб падрыхтоўцы розных экалагічных індыкатараў (індыкатараў СЕІС, індыкатараў зялёнага росту, індыкатараў ўстойлівага развіцця і іншых). Акрамя таго, на пленарных пасяджэннях беларускія ўдзельнікі прадставілі свой вопыт у гэтай галіне - даклады аб працэсе ацэнкі навакольнага асяроддзя ў Беларусі, інфармацыю аб базах даных і  супрацоўніцтве з органамі ў Беларусі, прэзентацыі для грамадскасці і іншыя публікацыі справаздач па ацэнцы навакольнага асяроддзя ў рэспубліцы, а таксама аб структуры і змесце ўсіх трох нацыянальных справаздач аб стане навакольнага асяроддзя ў Рэспубліцы Беларусь. У рамках рабочых груп праходзілі практычныя заняткі па структуры і зместу, а затым па напаўненні індыкатараў, выбраных супрацоўнікамі Славацкага агенцтва навакольнага асяроддзя, а таксама па структуры і зместу нацыянальнага дакладу аб стане навакольнага асяроддзя. Пры гэтым супрацоўнікі Славацкага агенцтва навакольнага асяроддзя дапамагалі, давалі тлумачэнні, дзяліліся сваім вопытам. Затым кожная працоўная група прадстаўляла вынікі працы на пленарнай сесіі. Каштоўнасць дадзенага семінара заключаецца ў яго практычнай значнасці, бо супрацоўнікі мелі магчымасць атрымаць навыкі падрыхтоўкі, як справаздачы, так і індыкатараў, пры гэтым выкарыстоўваючы веды і вопыт славацкіх калег. Падчас заключнага пасяджэння эксперты Еўрапейскага агенцтва навакольнага асяроддзя ў сваёй справаздачы адзначылі, што ў рамках гэтай праектнай дзейнасці Беларусь была першай з краін і задала высокую планку. У далейшым Славацкае агенцтва абагульніць усе вынікі дакладаў і рабочых груп і прадставіць справаздачу з рэкамендацыямі, якія таксама будуць карысныя для Беларусі ў межах падрыхтоўкі Нацыянальнага дакладу аб стане навакольнага асяроддзя ў Рэспубліцы Беларусь у 2019 годзе.

 Рух Гальфстрыму  Англійскія навукоўцы выявілі рэкорднае паслабленне плыні Гальфстрыму. Так павольна цёплую ваду ў Паўночную Амерыку і Еўропу Гальфстрым не перасоўваў больш за 1500 гадоў. Такая інфармацыя з'явілася ў газеце «Guardian». Для свайго даследавання спецыялісты ўзялі адклады на ўзбярэжжы Атлантычнага акіяна ў Паўночнай Караліне. На думку навукоўцаў, першае рэзкае паслабленне Гальфстрыму адбылося яшчэ 150 гадоў таму з-за натуральных змяненняў клімату, а другое пачалося зусім нядаўна, у выніку глабальнага пацяплення. Ускосна на гэта ўплывае раставанне леднікоў у Арктыцы і Грэнландыі. Між тым навукоўцы Патсдамскага ўніверсітэта, наадварот, лічаць, што прычынай замаруджвання Гальфстрыму сталася паленьне чалавекам выкапнёвага паліва. Зрэшты, і тыя і іншыя даследчыкі ўпэўнены: калі не спыніць глабальнае пацяпленне, Гальфстрым будзе працягваць запавольвацца, і гэта можа прывесці ў будучыні да катастрафічных наступстваў.  Прагноз ураганаў у Атлантыцы на 2018 год    Сёлата над Атлантыкай павінны сфарміравацца 15 трапічных штармоў, 8 з якіх перарастуць ва ўраган, сцвярджаюць амерыканскія метэаролагі. У зоне рызыкі знаходзяцца жыхары Паўночнай Караліны, Фларыды і Тэхаса. Спецыялісты прагназуюць, што ў далейшым сітуацыя з прыроднымі катаклізмамі будзе толькі пагаршацца - штармоў і ўраганаў стане больш, а сіла іх узрасце. Цёплае і вільготнае паветра, паднімаючыся ў верхнія слаі атмасферы, парушае ўстояныя патокі паветраных мас, у выніку чаго ў адных рэгіёнах становіцца горача і суха, а іншыя, наадварот, пакутуюць ад лішку вільгаці.    Буйныя пажары павялічваюць сцёк рэк    Лясныя пажары ў апошнія гады становяцца ўсё больш інтэнсіўнымі. Пры гэтым намаганні па тушэнні прыводзяць да няпоўнага выгаранню сухастою, які нярэдка служыць своеасаблівым мостам для распаўсюджвання пажару з аднаго ляснога масіва ў іншы. Навукоўцы з ЗША, прааналізавалі дадзеныя па 168 буйных пажарах у 48 штатах, выявілі, што пасля тых з іх, што закранулі вялікую плошчу, узровень воднасці рэк прыкметна вырас. У артыкуле, апублікаваным у Nature Communications, у якасці адной з прычын даследчыкі называюць памяншэння спажывання вады расліннасцю. Аказалася, што там, дзе ўслед за пажарамі надыходзіў перыяд працяглай засухі, узровень вод ў рацэ падаў. Аднак калі пасля пажару анамальнай засухі не адзначалася, і ўзровень ападкаў быў блізкі да нормы або перавышаў яе, - воднасць рэк прыкметна ўзрастала. Прычым узровень вады ў ёй ўздымаўся не на адзін сезон, а на перыяды ў 5-10 гадоў. Гэта значыць, што ўплыў пажару на рэгіён з'яўляецца нашмат больш доўгачасовым, чым лічылася раней.

Захаванне тарфяных балот дапаможа змагацца з глабальным пацяпленнем  Выкарыстанне тарфянікаў у сельскагаспадарчым абароце прыводзіць да глабальнага росту выкідаў парніковага газу пад назвай закіс азоту, вядомага як "вясёлы газ". Гэта трэці па значнасці газ, які часткова адказвае за глабальнае пацяпленне і разбурэнне азонавага пласта. Даследаванне на дадзеную тэму праводзілі Тартускі ўніверсітэт (Эстонія) і Бірмінгемскі ўніверсітэт (Вялікабрытанія). Навукоўцы прааналізавалі і вывучылі 58 тарфянікаў, размешчаных у ЗША, Аўстраліі, Бразіліі, Паўднёвай Амерыцы, Аўстраліі, Новай Зеландыі, Усходняй Афрыцы, Паўднёва-Усходняй Азіі, Сібіры і Еўропы. Яны выявілі, што павелічэнне выкідаў  газу адзначаецца ў двух выпадках. У першым - пры асушванні балот для вырошчвання на глебах сельскагаспадарчых культур. У другім - пры абрашэнні тэрыторый раней асвоеных тарфяных балот. Сітуацыя прыкметна пагаршаецца, калі гэтыя тэрыторыі аброшваюцца ў тропіках, у вільготным і цёплым клімаце. На думку экспертаў, штучны дрэнаж моцна павялічвае выкіды закісу азоту. Даследаванне таксама паказала, што колькасць выкідаў можна спрагназаваць пры дапамозе мадэляў, якія ўлічваюць канцэнтрацыю нітратаў у глебе, наяўнасць вады і тэмпературы. Так, выкіды закісу азоту істотна павялічваюцца з ростам канцэнтрацыі нітратаў у глебе і перанасычэннем яе вільгаццю.  У Грэнландыі з'явілася пагрозлівая «цёмная» зона  Нарвежскія навукоўцы выявілі на ледзяным шчыце Грэнландыі «цёмную» зону. Яна ўяўляе сабой сумесь сажы і пылу, і правакуе паскоранае раставанне лёду. У сапраўдны момант яе плошча складае каля 400 кіламетраў, а максімальная шырыня - 100 кіламетраў. Тут актыўна развіваюцца багавінне, якія сілкуюцца часціцамі вугляроду, надаючы лёдзе ў гэтай мясцовасці цёмнае адценне. Гэта, у сваю чаргу, зніжае здольнасць лёду адлюстроўваць сонечныя прамяні, і ён пачынае хутка раставаць. Вадкая вада яшчэ больш спрыяе росту багавіння, бо нават невялікае пацяпленне прыводзіць да выбуху іх колькасці, у выніку расце плошча «цёмнай» зоны. З прычыны гэтага ўзнікае эфект зваротнай станоўчай сувязі, які яшчэ больш узмацняе раставанне. На думку навукоўцаў, галоўнай прычынай скарачэння аб'ёмаў лёду з'яўляецца сажа ад лясных пажараў і іншых працэсаў гарэння. Як падкрэсліваюць даследчыкі, раставанне леднікоў ў «цёмнай» зоне з'яўляецца праблемай не толькі для Грэнландыі. Раставанне лёду выклікае хуткі ўздым узроўня Сусветнага акіяна, а гэта пагражае затапленнем прыбярэжных тэрыторый ва ўсім свеце.    Плогінг - новы фітнэс-трэнд У свеце набірае папулярнасць плогінг - гібрыд здаровага ладу жыцця і клопату пра экалогію. У Скандынавіі, дзе ён і з'явіўся, гэта новае захапленне называюць «хюгге для тых, хто вядзе актыўны лад жыцця». Першыя згадкі пра плогінг з'явіліся ў сацсетках восенню 2016 года. Само слова «плогінг» з'явілася ў выніку злучэння шведскіх слоў jogging (бегаць) і plocka skräp (падбіраць смецце) - гэта спалучэнне здаровага ладу жыцця і клопату пра навакольнае асяроддзе. Для яго рэалізацыі трэба адправіцца на прабежку, узяўшы з сабою добры пакет, - а потым расказаць пра гэта ў сацсетках, выклаўшы фатаграфію з хэштэгам #plogging, каб прыцягнуць да руху як мага больш неабыякавых людзей. Дарэчы, плогінг значна больш энергазатратны, чым просты бег, бо збіранне смецця ўключае ў сябе прысяданні і нахілы, а таксама патрабуе фізічнай сілы, каб трымаць смеццевы пакет.  Інфармацыя па матэрыялах інтэрнэт-крыніц падрыхтавана службай міжнароднага супрацоўніцтва, інфармацыі і паліграфіі Белгідрамета.

У дзяржаўнай установе «Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыёактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя» 6 красавіка 2018 года спецыялісты Белгідрамета і прадстаўнікі міжнароднага праекта «THEOREMS-Dnipro» абмеркавалі пытанні ўзаемадзеяння ў межах удзелу ў міжнародным праекце «Transboundary Hydro-metEORological and Environmental Monitoring System of Dnipro river». Згодна з праектам, плануецца стварэнне дзвюх уніфікаваных аўтаматызаваных гідраметэаралагічных /экалагічных станцый у месцах шматгадовых гідралагічных назіранняў трансгранічнай зоны ракі Днепр (на беларускім баку - гідрапост «Лоеў», на ўкраінскім - гідрапост «Любеч»), якія працуюць ад прыродных крыніц энергіі, са стварэннем неабходнага комплексу вымяральных, інфармацыйных і тэлекамунікацыйных сродкаў. Асноўным вынікам праекта павінна стаць павышэнне эфектыўнасці комплекснага кіравання трансгранічнымі воднымі рэсурсамі ракі Днепр. Для звестак: Асноўныя аспекты праекта «THEOREMS-Dnipro»: стварэнне сэнсарнай сістэмы з камплектам вымяральных пераўтваральнікаў, распрацоўка сістэмы электрасілкавання з выкарыстаннем прынцыпаў «зялёная» энергетыка, распрацоўка Web-сэрвісу для візуальнага і лічбавага прадастаўлення вымяральнай інфармацыі гідраметэаралагічных службам, службам радыяцыйнага кантролю і экалагічнага маніторынгу Беларусі і Украіны, а таксама многае іншае.

Дзяржаўная ўстанова «Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыёактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя» ужо на працягу дзесяці гадоў вырабляе пашпарты надвор'я.  Падставай для вырабу пашпарта надвор'я могуць быць самыя розныя падзеі ў жыцці чалавека альбо арганізацыі: дата заснавання прадпрыемства або арганізацыі, гадавіна вяселля, дзень нараджэння, паўналецце, юбілей і іншая значная падзея.  Пашпарт надвор'я апроч слоў віншаванняў і добрых пажаданняў змяшчае дакладную інфармацыю аб умовах надвор'я, якія назіраліся ў знамянальны дзень Вашага жыцця.  Пашпарт надвор'я можа ўтрымліваць інфармацыю аб умовах надвор'я ў любым пункце Рэспублікі Беларусь.  Пашпарт надвор'я - арыгінальны падарунак для Вашых родных і блізкіх!  Паслугі па вырабу пашпарта надвор’я з’яўляюцца платнымі. Кошт гэтай паслугі, складае 19,99 бел. руб. (у выглядзе паштоўкі) і 25,33 бел. руб (у рамцы).  За больш падрабязнай інфармацыяй і для заказа звяртайцеся па тэлефоне: +375 17 267-25-63. ОБРАЗЦЫ

Індыя прыступіла да распрацоўкі "месяцовага" жылля Тут даследуюць недарагія варыянты пабудовы жылых памяшканняў для астранаўтаў на Месяцы. У 2008 годзе Індыйская арганізацыя касмічных даследаванняў (ISRO) запусціла касмічны карабель «Чандраян-1» на Месяц, гэта была першая беспілотная місія Індыі. Апарат быў разлічаны на два гады працы, аднак сувязь з ім была страчана амаль адразу пасля яго пасадкі.  Новы апарат адправяць ўжо сёлета. Галоўная мэта - вывучэнне месяцовай тапаграфіі, мінералогіі і экзасферы.  Ці варта баяцца зялёных аблокаў?  Зялёныя штармавыя аблокі азначаюць асабліва моцны і небяспечны шторм. Доўгі час іх лічылі сігналам будучага тарнада альбо шторму на Алеі тарнада - велізарнай вобласці ЗША, якая праходзіць праз паўночны Тэхас, Аклахому, Канзас, Небраска і іншыя. Ёсць меркаванне, што зялёны колер аблокаў тлумачыцца жабамі і конікамі, якіх тарнада паднімаюць у неба. У рэчаіснасці, справа некалькі іншая. Справа ў тым, аб'екты паглынаюць і адлюстроўваюць сонечнае святло.  Зялёныя аблокі - надзейная прыкмета моцнай навальніцы. Такія аблокі часта высокія, а гэта важны элемент для патэнцыяльных штармоў і тарнада.  Электронныя адходы перапрацуюць у канцэнтраты каштоўных металаў  Тэма смецця і ўтылізацыі адходаў ўсё часцей асвятляецца СМІ і абмяркоўваецца грамадствам. Чарговая навіна прыйшла ад вядучага навукова-даследчага інстытута хімічнай тэхналогіі (уваходзіць у дзяржкарпарацыю «Расатам»). Інстытут плануе на пляцоўцы свайго Даследчага хіміка-тэхналагічнага завода ўстанавіць лінію па перапрацоўцы электроннага лому, а на выхадзе атрымаць канцэнтраты, якія змяшчаюць металы, у тым ліку і каштоўныя. Асноўнае адрозненне інавацыйнай тэхналогіі ад існуючых – эфектыўнасць. Падчас вытворчасці будуць выкарыстоўваць спецыяльнае абсталявання, якое перашкаджае страты дробных часціц і дазваляе вярнуць іх назад у цыкл перапрацоўкі.  Важны момант - праект абяцаюць зрабіць экалагічна чыстым. Падказкі прыроды: казуркі ўмеюць атрымліваць вільгасць з туману  Вынаходніцтвы, прадыктаваныя самой прыродай, часта валодаюць унікальнымі функцыямі і аказваюцца надзвычай карыснымі ў многіх сферах сучаснага жыцця. Вось і здольнасць жукоў Onymacris unguicularis - эндэмікаў афрыканскай пустыні Наміб - не засталася незаўважанай навукоўцамі. Гэты тып жукоў вядомы тым, што можа атрымліваць вільгаць з туману, якая кандэнсуецца на іх невялікім чорным целе даўжынёй каля 2 см. Дадзеная анатамічная асаблівасць выратоўвае іх ад дотыку з распаленай паверхняй і дапамагае перасоўвацца па пяску на значнай хуткасці.  Ранішні вецер з боку Атлантычнага акіяна углыб пустыні Наміб прыганяе туман. Да гэтага моманту жукі ўжо залазяць на грабяні высокіх месцаў, падымаюць брушка ўверх па кірунку да ветру і апускаюць галаву ўніз. У такім становішчы яны знаходзяцца ўвесь час, пакуль кроплі туману кандэнсуюцца на надкрыльях. Атрыманая такім чынам вільгаць складае да 40% вагі цела Onymacris unguicularis.  Яшчэ ў 2001 годзе біёлагі з Оксфарда, вывучыўшы цела жука, прапанавалі выкарыстоўваць камбініраваныя матэрыялы, якія імітуюць надкрылья для стварэння кандэнсацыйных пакрыццяў для дахаў будынкаў і мабільнага тэнта для збору вільгаці.  Інфармацыя па матэрыялах інтэрнэт-крыніц падрыхтавана службай міжнароднага супрацоўніцтва, інфармацыі і паліграфіі Белгідрамета.